Kampinoski Park Narodowy (skrót: KPN) – jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski. Utworzony został 16 stycznia 1959.
21 stycznia 2000 KPN został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO.
Opis Parku
Obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły, w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. W puszczy, która jest pozostałością po Puszczy Mazowieckiej, zaczęto karczowanie polan, uprawę ziemi i budowę osad w XVII w. Osady rozrastały się w miarę powiększania areału rolnego. W XX wieku sytuacja uległa zmianie. Od końca lat 70. ziemia jest wykupywana przez KPN i stopniowo zalesiana, a osadnictwo ograniczane. Na odtworzenie boru potrzeba 150 lat, by powstał najbardziej cenny drzewostan grądowy – 350 do 400 lat. Powierzchnia parku wynosi 38 544 ha, powierzchnia otuliny 37 756 ha.
Wydmy powstałe w pradolinie Wisły i obszary bagienne są najbardziej charakterystycznymi elementami tutejszego krajobrazu. Wydmy Parku uważane są za najlepiej zachowany kompleks wydm śródlądowych w skali Europy. Tak kontrastowe środowiska sprzyjają różnorodności świata roślin i zwierząt. Bagna porośnięte są roślinnością łąkową, turzycami, zaroślami i lasami bagiennymi, do których należą występujące w Parku lasy olsowe i łęgowe. Najczęściej spotykanym w Puszczy Kampinoskiej zespołem leśnym jest kontynentalny bór sosnowy świeży. Z dębów stanowiących tu ważną domieszkę – około 10% – występują trzy gatunki, dwa rodzime: dąb szypułkowy i dąb bezszypułkowy oraz pochodzący z Ameryki dąb czerwony.
Park i dolina nieuregulowanej Wisły ze starorzeczami, piaszczystymi łachami, wyspami i zaroślami stanowią ważne miejsce bytowania wielu zwierząt. Wśród nich znajdują się gatunki przywrócone naturze: łoś – będący symbolem parku, bóbr oraz ryś.
Tereny Parku mają bogatą historię, związaną z walkami o niepodległość. Miały tu miejsce walki powstańcze w 1794 i 1863, walki armii Poznań we wrześniu 1939, a także walki w 1944. Znajdują się tu: mogiły powstańców z 1863, cmentarz partyzantów, jak również cmentarz w Palmirach, na którym spoczywają Polacy rozstrzelani przez Niemców w latach 1939-1944.
Na terenie parku dozwolona jest turystyka piesza, rowerowa i konna. Służą jej znakowane szlaki turystyczne o długości około 360 km oraz Kampinoski Szlak Rowerowy o długości 144,5 km. W okresie wiosenno-letnim bardzo atrakcyjnym środkiem dojazdu na północno-zachodni skraj parku, do Wilczy Tułowskich, jest zabytkowa kolej wąskotorowa z Sochaczewa.
Obszar parku został uznany przez Parlament Europejski za ostoję ptaków o randze europejskiej. W 2000 KPN wraz z otuliną został wpisany na listę rezerwatów biosfery jako Rezerwat Biosfery "Puszcza Kampinoska". Strefę centralną rezerwatu tworzą obszary ochrony ścisłej parku, strefę buforową obszary ochrony częściowej i krajobrazowej, zaś strefą przejściową jest otulina.
Fauna
Ssaki:
- łoś (od 1951)
- bóbr (od 1980)
- ryś (od 1992)
- wydra
- kuna leśna
- lis
- jeż wschodni
- jenot
- sarna
- jeleń
- dzik
- nietoperz
- borsuk
- niedźwiedź brunatny
- żbik
Ptaki:
- sowa biała
- bocian czarny
- bocian biały
Flora
drzewa:
- dąb
- brzoza
- jesion
- olcha
- topola
relikty glacjalne:
- chamedafne północna
- zimoziół północny
- goździk piaskowy
- łyszczec baldachogronowy
- sasanka łąkowa
- wężymord stepowy
- owsica łąkowa
- wiśnia kwaśna
element subatlantycki:
- goździeniec okółkowy
- chroszcz nagołodygowy
- skalnica ziarnista
- wąkrota zwyczajna
- prosiennicznik nagi
- tomka oścista
gatunki subkontynentalne (oprócz ww. reliktów):
- leniec bezpodkwiatkowy
- krwawnik pannoński
- kocanki piaskowe
gatunki górskie:
- paproć górska
- paprotnik kolczysty
- nerecznica górska
- świerzbnica leśna
- pępawa miękka
gatunki borealne i borealno-górskie:
- wroniec widlasty
- nerecznica grzebieniasta
- wierzba czarniawa
- pomocnik baldaszkowy
Obszary ochrony ścisłej
- Biela
- Cyganka
- Czapliniec
- Czarna Woda
- Czerwińskie Góry
- Debły
- Granica
- Kaliszki
- Kalisko
- Karpaty
- Krzywa Góra
- Nart
- Pożary
- Przyćmień
- Roztoka
- Rybitew
- Sieraków
- Wilków
- Zaborów Leśny
- Zamczysko
- Żurawiowe
- Klukowo
Szlaki turystyczne
Szlaki piesze
- Szlaki główne:
Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej (Dziekanów Leśny – Wiersze – Brochów) 55,8 km
Północny Szlak Leśny im. Teofila Lenartowicza (Śladów – Piaski Królewskie – Janówek) 39,6 km
Południowy Szlak Leśny (Dziekanów Leśny – Granica – Żelazowa Wola) 56,1 km- Południowy Szlak Krawędziowy (Kampinos – Granica – Leszno – Dąbrowa Leśna) 49,8 km
- Północny Szlak Krawędziowy (Tułowice – Grochale Nowe – Modlin) 41,0 km
Szlak im. Powstańców Warszawskich (Leszno – Wiersze – Truskaw) 19,5 km- Szlak im. Aleksandra Janowskiego (Leoncin – Stara Dąbrowa – Leszno) 21 km
- Szlak im. Zygmunta Padlewskiego (Kampinos – Granica – Nowe Polesie) 16,3 km
- Szlaki łącznikowe:
- Szlak im. Stefana Żeromskiego (Wólka Węglowa – Uroczysko Na Miny) 7,3 km
Podwarszawski Szlak Pamięci (Laski – Wólka Węglowa) 11,7 km- Szlak Przechadzkowy (Izabelin – Wólka Węglowa) 7,3 km
- Szlak im. Antoniego Trębickiego (Palmiry – Mogilny Mostek) 2,6 km
- Szlak im. Kazimierza W. Wójcickiego (Truskaw – Palmiry) 11,5 km
- Palmirski Szlak Łącznikowy (Cmentarz Palmiry – Truskaw) 3,5 km
- Szlak Borowy (Nowiny – Krzywa Góra) 4 km
- Brochowski Szlak Łącznikowy (Brochów – Borowa Góra) 8,3 km
Szlaki rowerowe
- Szlak główny
Kampinoski Szlak Rowerowy (wokół KPN) 144,5 km
- Szlaki łącznikowe:
(z Niepokalanowa, Sochaczewa, Secymina, Modlina, Czosnowa, Dziekanowa i Starego Bemowa)
Szlak, Wisły (z Powsina przez Powiśle).
Szlak Wisły (z Chomiczówki).