Amur biały (Ctenopharyngodon idella syn. Leuciscus idella) – ryba z rodziny karpiowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Ctenopharyngodon. Hodowany w akwakulturze, poławiany w wędkarstwie.

Występowanie

Chiny oraz dorzecze Amuru. Jego pierwotny zasięg jest trudny do ustalenia. Hodowany od X wieku. Ze względu na zalety użytkowe aklimatyzowany w wielu krajach – w Europie od 1950 roku. W Polsce introdukowany od 1964, w 1966 w kompleksie jezior konińskich oraz jeziorze Dgał Wielki na Pojezierzu Mazurskim. Do Niemiec trafił w 1965 roku. Z miejsc hodowli przedostał się do innych zbiorników wodnych. W kolejnych latach zasiedlany również w rzekach. Tereny, na które ta ryba została introdukowana to: środkowa część Ameryki Północnej (Stany Zjednoczone), północna, północno-wschodnia Australia, Indie, Dania, zachodnia część Rosji, północna część Ameryki Południowej (np. Kolumbia, Wenezuela, Gujana Francuska), Afryka Zachodnia, Afryka Południowa, zachodnie tereny Kazachstanu.

Żyje w nizinnych rzekach oraz jeziorach w stadach liczących kilka - kilkanaście osobników. Zimuje gromadnie w pobliżu dna.

Opis

Dorasta do 150 cm długości i 45 kg masy ciała^[2]. Ciało wydłużone, nieznacznie bocznie spłaszczone, walcowate, z szeroką głową. Brzuch lekko zaokrąglony. Pysk tępy, zagłębiony między otworami nosowymi. Otwór gębowy w położeniu końcowym. Dwa szeregi zębów gardłowych, zęby na brzegach skośnie ścięte, bocznie ścieśnione i piłkowato pofałdowane. Na pokrywach skrzelowych wyraźne promieniste rowki. Łuski duże, 40–42 w linii bocznej. Poniżej linii bocznej 5 rzędów łusek. W czasie zimowania jego ciało pokrywa się grubą warstwą śluzu, który odrywa się czasem od ciała ryby i spływa z prądem rzeki. W płetwie grzbietowej 10, a w odbytowej 11 promieni.

Grzbiet ciemnozielony do czarnozielonego, boki jaśniejsze żółtozielonkawe. Łuski ciemno obramowane tworzą wzór siatki.

Odżywianie

Młode osobniki żywią się zooplanktonem. Przy długości 6-10 cm zaczyna się odżywiać głównie roślinnością wodną. W tym czasie jego przewód pokarmowy wydłuża się do około 2-2,5 długości ciała. Żeruje w wodzie o temperaturze od około 12 °C.

Rozród

Amur biały żyje około 15 lat. W sprzyjających warunkach rośnie bardzo szybko. Dojrzewa w 6–7 roku życia, w rzece Jangcy już w 4-5 roku. W Malezji dojrzewa już w wieku 14 miesięcy. Tarło odbywa się od IV przez całe lato w strefie prądowej dużych rzek nad żwirowym dnem przy temperaturze 20–23 °C. Ikra składana w otwartej toni wodnej spływa z prądem rzeki. Jaja amura białego mają średnicę ok. 1,1 mm. Od 2 do 3 godzin po złożeniu jaja pęcznieją, powiększając swoją objętość 40–50 razy. Inkubacja przy temperaturze 27-29 °C trwa 32-40 godzin. Narybek przebywa w spokojnej wodzie przybrzeżnej, w starorzeczach itp. W Polsce amur biały nie rozmnaża się w warunkach naturalnych. Sztuczne tarło przeprowadza się w VI i VII.