Charakterystyka Bernikla obrożna
Bernikla obrożna (Branta bernicla) - duży arktyczny ptak wodny z rodziny kaczkowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:
- B. bernicla bernicla - tundra zachodniej Eurazji. Podgatunek o ciemnym brzuchu. Pojawia się w Polsce.
- bernikla jasnobrzucha B. bernicla hrota - północna Grenlandia i północna Kanada. Podgatunek bledszy niż B. b. bernicla, z jasnoszarym brzuchem.
- bernikla czarna B. bernicla nigricans - tundra wschodniej Eurazji. Podgatunek o czarnym brzuchu.
- Branta bernicla orientalis - wybrzeża Pacyfiku. Często włączana w podgatunek B. bernicla nigricans.
Zimuje na wybrzeżach Morza Północnego, północnych wybrzeżach Morza Śródziemnego i północnych wybrzeżach Pacyfiku oraz europejskich i północnoamerykańskich wybrzeżach Atlantyku. W przypadku ciężkich zim osobniki pojawiają się na afrykańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego i na Hawajach. W Europie występuje od października do marca. W Polsce zimuje nielicznie, ale regularnie na wybrzeżu Bałtyku.
Bernikla obrożna w locie
- Cechy gatunku
- To najmniejsza i najciemniej ubarwiona gęś, jako jedyna ma czarną głowę. Szyja również czarna z wąskimi, poprzecznymi, białymi prążkami tuż poniżej głowy, tworzącymi obrożę. Boki ciała szare, wierzch ciemnobrunatny, spód od jasnoszarego po czarny (w zależności od podgatunku - łupkowoszary u Branta bernicla bernicla, białoszary u Branta bernicla hrota). Podogonie białe. Nogi i dziób czarne. Nieco większa od kaczki krzyżówki. W porównaniu z berniklą kanadyjską, introdukowaną z Ameryki Północnej do Europy, nie ma białej plamy na podbródku i policzkach i jest dwa razy mniejsza. Bernikla obrożna lata stadami, choć nie formuje kluczy. Usłyszeć można jej gardłowe "rot rot".
- Wymiary średnie
- dł. ciała ok. 60 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 115 cm
waga ok. 1,0 - 2,2 kg - Biotop
- Tundra na wybrzeżach Morza Arktycznego. Zdarza się jednak, że małe stadka lub pojedyncze osobniki zalatują bardziej w głąb lądu. To gęś, która występuje najdalej na północ. Od początku XX wieku jest coraz rzadziej widywana na zimowiskach w Europie, co niepokoi badaczy.
- Gniazdo
- Na tereny lęgowe wraca pod koniec maja, po czym w ciągu 10 dni po przybyciu buduje gniazdo. Jest ono umieszczone na wzniesieniach terenu, na ziemi między kamieniami na podściółce z porostów. Wysłane jest puchem. Zawsze znajduje się na wybrzeżach, zwłaszcza przy ujściach rzek i przymorskich jeziorach. Gniazduje w małych koloniach.
Bernikla obrożna w postawie obronnej
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając zwykle 2 do 5 jaj (zakres 1 do 10). Jaja są kremowe, żółtawe, zielonkawe lub bladooliwkowe o średnich rozmiarach 75 x 47 mm, ciemniejące z czasem.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 22 - 28 dni przez samice, podczas gdy samiec strzeże gniazda.
- Pisklęta
- Pisklęta są zagniazdownikami, usamodzielniają się po 40 - 50 dniach. Są jaśniejsze od dorosłych, nie mają białych pasów na szyi (obroży), a pióra na przodzie skrzydeł są opatrzone białymi punkcikami. Ojciec opiekuje się młodymi tylko w początkowym okresie po wykluciu, potem opuszcza rodzinę i razem z innymi gąsiorami łączy się w stada i przechodzi całkowite pierzenie, tracąc na 3 tygodnie zdolność do lotu. Samice pierzą się dopiero w połowie sierpnia, kiedy młode mogą już latać. Wtedy też cała rodzina odlatuje na południe.
- Pożywienie
- Mchy, porosty i trawa, ale zjadają też mięczaki i skorupiaki wodne. Na zimowisku żywią się głównie zosterą morską (Zostera marina).
Systematyka
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Nadrząd | neognatyczne |
Rząd | blaszkodziobe |
Rodzina | kaczkowate |
Rodzaj | Branta |
Gatunek | bernikla obrożna |
Nazwa systematyczna | |
Branta bernicla | |
(Linnaeus, 1758) | |
Podgatunki | |
B. bernicla bernicla |
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|
Zobacz też inne Ptaki (aves):