Certa (Vimba vimba) – gatunek anadromicznej ryby z rodziny karpiowatych.
Wyst臋powanie
Zlewiska Morza Pó艂nocnego na wschód od Renu, Ba艂tyckiego, Azowskiego, Czarnego i Kaspijskiego oraz jeziora 艁adoga i Pejpus. Na pó艂nocy si臋ga do po艂udniowej Szwecji i Finlandii. 呕yje w dolnych partiach wolno p艂yn膮cych rzek oraz w przybrze偶nych wodach morskich. Przebywa w g艂臋bokiej wodzie ponad twardym dnem. W okresie tar艂a podejmuje dalekie nieraz w臋drówki w gór臋 rzek docieraj膮c do krainy lipienia.
Opis
D艂ugo艣膰 do 50 cm (zazwyczaj 30–40 cm). Cia艂o wyd艂u偶one, mocno bocznie sp艂aszczone, na brzuchu pozbawiony 艂usek kil, na grzbiecie przed p艂etw膮 grzbietow膮 równie偶 pozbawiony 艂usek rowek. Otwór g臋bowy mi臋kki, o grubych wargach, brzuszny po艂o偶ony w dolnej cz臋艣ci wystaj膮cego pyska. P艂etwa ogonowa g艂臋boko wci臋ta, jej górny p艂at jest d艂u偶szy ni偶 dolny. Grzbiet szarawoniebieski, boki srebrzyste, brzuch bia艂y, t臋czówka szarobr膮zowa. p艂etwy parzyste i odbytowa 偶ó艂tawe lub czerwonawe. W okresie tar艂a grzbiet i boki staj膮 si臋 prawie czarne, a spód cia艂a pomara艅czowy lub 偶ó艂ty. U samców wyst臋puje wysypka tar艂owa.
Od偶ywianie
呕ywi si臋 zooplanktonem, larwami ochotkowatych, ma艂偶oraczkami, g膮bkami, 艣limakami, ma艂偶ami, racicznicami, ikr膮 oraz glonami. W czasie w臋drówek tar艂owych 偶eruje bardzo s艂abo.
Rozród
Forma w臋drowna dojrza艂o艣膰 p艂ciow膮 uzyskuje od 3 roku 偶ycia w górskich dop艂ywach Wis艂y, formy niew臋drowne dojrza艂o艣膰 p艂ciow膮 osi膮gaj膮 w wieku 7–8 lat. Do odbycia tar艂a potrzebuje wody o g艂臋boko艣ci oko艂o 50 cm, przep艂ywie rz臋du 1 m/s i twardym dnie. Tar艂o jest porcyjne, zaczyna si臋 w maju przy temperaturze oko艂o 15 °C, a ko艅czy w lipcu. Samica sk艂ada oko艂o 100 tys. ziaren ikry. Wyl臋g po 3–6 dniach, po tygodniu zaczyna swobodnie p艂ywa膰, u艂uszczenie przy d艂ugo艣ci 2 cm. W wieku 5 lat certa ma oko艂o 20 cm i oko艂o 300 g, w wieku 10 lat 30 cm i 0,5 kg.
Znaczenie gospodarcze
W Polsce certa mia艂a bardzo du偶e znaczenie gospodarcze, jednak zabudowa rzek i nadmierne po艂owy spowodowa艂y drastyczny spadek jej pog艂owia. Na wschodzie posiada jeszcze do艣膰 du偶e znaczenie. W臋dkarze 艂owi膮 j膮 na sp艂awik, na przep艂ywank臋 oraz na "grunt".
Ochrona
* Wymiar ochronny: 30 cm
* Okres ochronny:
o w rzece Wi艣le od zapory we W艂oc艂awku do jej uj艣cia od 1 wrze艣nia do 30 listopada,
o w rzece Wi艣le powy偶ej zapory we W艂oc艂awku i w pozosta艂ych wodach od 1 stycznia do 30 czerwca.
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierz臋ta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kr臋gowce |
| Gromada | promieniop艂etwe |
| Rz膮d | karpiokszta艂tne |
| Rodzina | karpiowate |
| Rodzaj | Vimba |
| Gatunek | certa |
