Cyraneczka (Anas crecca) - gatunek średniego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Przeloty w marcu - kwietniu i sierpniu - październiku. Zamieszkuje w zależności od podgatunku:

• Anas crecca crecca - cała Europa aż po Ural oraz pas klimatu umiarkowanego w Azji. Zimuje w południowo-zachodniej Europie i wybrzeżach Wielkiej Brytanii, Afryce i Azji Południowej.
• Anas crecca nimia - Aleuty.
  
  
  Samica - Samiec po prawej

Cechy gatunku 

Najmniejsza kaczka pływająca Europy. Samiec w szacie godowej ma kasztanowatą głowę i górną część szyi. Bok głowy z zielonoczarnym pasem z połyskiem, od koloru kasztanowego oddziela tę plamę zółto-biała otoczka, które następnie łączy się u nasady dzioba. Pierś kremowa z ciemnymi cętkami. Grzbiet i boki sinoszare z drobnym poprzecznym prążkowaniem. Tył grzbietu szarobrązowy. Na skrzydle lusterko w kolorze zielonkawej plamy na głowie, u obu płci. Samica z wierzchu brązowa z ciemnym centkowanym deseniem. Spód biały. Podobnie wyglądają młodociane i samiec w okresie spoczynkowym.

Spotkać ją można w stadach mieszanych z innymi kaczkami, ale trzyma się wtedy w osobnych grupkach. Wyróżnia się tym, że rzadko wyciąga szyję i jest mniejsza od reszty. Kaczor odzywa się wysokim "krek", a kaczka szybko powtarzającym się "ke ke ke".

Wymiary średnie 

• Długość ciała ok. 30-38 cm
• Rozpiętość skrzydeł ok. 58 cm
• Masa ok. 200-450 g

Biotop 

Różnorodne śródlądowe porośnięte roślinnością zbiorniki wodne, preferuje jednak niewielkie, gęsto zarośnięte oczka, stawy, rzeki o powolnym nurcie, bagna.

Toki 

Pojawia się na wiosnę po stopieniu lodów. Dobierają się w pary wśród zimujących stad, więc przylatują parami. Toki są bardzo hałaśliwe, do tego stopnia, że słychać cały dźwięczny chór nawoływań. Odbywają się grupowo już na jesieni, a w odróżnieniu od krzyżówki każdy samiec aktywnie poszukuje samicy.

Gniazdo 

Na lądzie, w pewnym oddaleniu od wody, ukryte w gęstej roślinności, trawie, turzycach, trzcinach i pałkach oraz pod krzakami. Budowane przez samicę. Stanowi je płytka jamka wysłana częściami roślin, które zbierze w pobliżu. Stopniowo w czasie wysiadywania wyścieła je ciemnym puchem i jasnymi piórami z dwoma ciemnymi plamkami.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju - czerwcu 5 do 15 jaj w kolorze żółtobiałym z zielonkawym odcieniem.

Dla porównania cyraneczka (z lewej), cyranka (w środku z góry) i czuprynka (z prawej)

Okres lęgowy 

Jaja wysiadywane "twardo" przez okres 23 dni przez samicę. Odlatuje z niego w razie niebezpieczeństwa lub zakłócenia spokoju dopiero w ostatniej chwili. Samiec w tym czasie znajduje się na wodzie w pobliżu gniazda. Pisklęta są zagniazdownikami. Potomstwem opiekuje się wyłącznie samica, która prowadzi kaczęta od razu po obeschnięciu nad wodę. W pierwszych dniach po wykluciu wraca z nimi do gniazda dla odpoczynku. Pisklęta w puchu są bardzo podobne do młodych kaczki krzyżówki, choć są mniejsze i mają ciemny pasek pod okiem. Z końcem lata i na jesieni cyraneczki zbierają się w stada, które liczą tysiące osobników. Na zimowiska odlatują we wrześniu lub październiku.

Pożywienie 

Wiosną i latem to głównie pokarm zwierzęcy, jesienią i zimą - roślinny. Pożywienia szukają w wodzie, w płytkim mule i szlamie, przegrzebując dno.

Ochrona 

Gatunek łowny od 15 sierpnia do 21 grudnia.