Szukaj zwierz膮t alfabetycznie: a| b| c| d| e| f| g| h| i| j| k| l| m| n| o| p| q| r| s| t| u| v| w| x| y| z|
Charakterystyka Czernica

Czernica, kaczka czernica, (Aythya fuligula) – gatunek 艣redniego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Zamieszkuje pó艂nocn膮 Eurazj臋 w pasie od Islandii i Wielkiej Brytanii po Kamczatk臋. Na po艂udniu osi膮ga Europ臋 艢rodkow膮, pó艂nocn膮 Mongoli臋 i Hokkaido – zasadniczo jest to pas pomi臋dzy 70°N a 48°N.

Populacje zachodnioeuropejskie s膮 koczuj膮ce lub osiad艂e, a pó艂nocne w臋drowne, przeloty w marcu–maju i sierpniu–grudniu. Zimuj膮 w pó艂nocno-zachodniej Europie (do艂膮czaj膮c do populacji osiad艂ej), basenie Morza 艢ródziemnego, na Bliskim Wschodzie, w subsaharyjskiej Afryce, Azji 艢rodkowej, subkontynencie indyjskim, po艂udniowo-wschodniej Azji oraz w Japonii i na Filipinach. Sporadycznie pojawiaj膮 si臋 na Alasce i zachodnim wybrze偶u Ameryki Pó艂nocnej.

W Polsce nieliczny ptak l臋gowy, gnie藕dzi si臋 na ca艂ym ni偶u, miejscami do艣膰 licznie[3]. Zimuje na wybrze偶u Ba艂tyku i nad wi臋kszymi rzekami na zachód od Wis艂y.

Od XIX wieku zwi臋ksza si臋 jej liczebno艣膰 i kolonizuje nowe obszary. Na pocz膮tku XX wieku zasiedli艂a Europ臋 艢rodkow膮, gdzie sta艂a si臋 jednym z najliczniejszych gatunków kaczek. Od pocz膮tku lat dziewi臋膰dziesi膮tych notuje si臋 zasiedlanie po艂udniowych rejonów tej cz臋艣ci Starego Kontynentu – czernica pojawi艂a si臋 w Austrii i na Pó艂wyspie Ba艂ka艅skim.

Cechy gatunku 
Samiec w szacie godowej i spoczynkowej ma czarne cia艂o z metalicznym, fioletowym po艂yskiem na g艂owie, szyi i piersi. Boki, brzuch i lusterko bia艂e w szacie godowej, a brudnobia艂e w spoczynkowej. Dziób szary z czarnym paznokciem. Samica ciemnobr膮zowa z jasnym brzuchem i bia艂ym w膮skim paskiem wokó艂 nasady dzioba. Zarówno samiec, jak i samica maj膮 z ty艂u g艂owy czub, który jest d艂u偶szy u samca, z艂o偶ony ze zwisaj膮cych, l艣ni膮cych czarnych piór ozdobnych. M艂odociane podobne do samicy. Upierzenie spoczynkowe obu p艂ci podobne. Maj膮 偶ó艂t膮 t臋czówk臋, a w locie na skrzyd艂ach wida膰 pas bia艂ych lotek z czarn膮 otoczk膮 na tylnej kraw臋dzi. W czasie toków kaczor wydaje zduszone "gui gui", a kaczka chrapliwe "karr".
Wymiary 艣rednie 
  • D艂ugo艣膰 cia艂a ok. 40–47 cm
  • Rozpi臋to艣膰 skrzyde艂 ok. 72 cm
  • Masa ok. 500–1400 g
Biotop 
S艂odkowodne zbiorniki wodne stoj膮ce lub o s艂abym pr膮dzie, o g臋sto zaro艣ni臋tych brzegach i otwartym lustrze wody. Spotyka si臋 j膮 jednak równie偶 na niewielkich, do艣膰 zaro艣ni臋tych stawach, torfowiskach i mniej zaro艣ni臋tych gliniankach. W wi臋kszych europejskich miastach, jak Hamburg i Londyn, zasiedlaj膮 te偶 miejskie sadzawki w parkach.
Kacz臋ta w ciemnym puchu
Gniazdo 
Pary dobieraj膮 si臋 jeszcze na zimowisku. Czernice wracaj膮 na l臋gowiska stadami od marca do kwietnia. Gnie偶d偶膮 si臋 do艣膰 pó藕no, bo dopiero od czerwca do lipca. Gniazda zak艂adaj膮 w ró偶norodnych miejscach, ale blisko wody: na l膮dzie tu偶 przy brzegu, na zwa艂ach trzciny lub p艂ywaj膮cej platformie, a równie偶 na wysepkach, zbudowane ze 艣wie偶ych ro艣lin.
Jaja 
W ci膮gu roku wyprowadza jeden l臋g, sk艂adaj膮c w maju–czerwcu 3 do 20 oliwkowo- lub zielonkawoszarych jaj o 艣rednich wymiarach 59 x 41 mm i 艣redniej masie 56 g.
Okres l臋gowy 
Jaja wysiadywane s膮 przez okres 23 do 28 dni przez samic臋. Piskl臋ta opuszczaj膮 gniazdo po oko艂o 12 godzinach, a usamodzielniaj膮 si臋 po 45 do 50 dniach. Kacz臋ta maj膮 ciemny puch. Potrafi膮 lata膰 po 7 tygodniach. Jesienne przeloty rozpoczynaj膮 si臋 we wrze艣niu, a najintensywniej zachodz膮 w pa藕dzierniku.
Po偶ywienie 
Drobne zwierz臋ta, g艂ównie mi臋czaki, uzupe艂nione przez ro艣liny, g艂ównie nasiona. 呕eruje nurkuj膮c do 2-3 metrów g艂臋boko艣ci.
Ochrona 
W Polsce gatunek 艂owny od 15 sierpnia do 21 grudnia.
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierz臋ta
Typ strunowce
Podtyp kr臋gowce
Gromada ptaki
Podgromada Neornithes
Nadrz膮d neognatyczne
Rz膮d blaszkodziobe
Rodzina kaczkowate
Podrodzina kaczki
Rodzaj Aythya
Gatunek czernica
Nazwa systematyczna
Aythya fuligula
(Linnaeus, 1758)
Kategoria zagro偶enia (CzKGZ)
Status iucn3.1 LC pl.svg
najmniejszej troski
Zobacz te偶 inne Ptaki (aves):
strona g艂贸wna| zwierz臋ta| ogrody zoologiczne w Polsce| parki krajobrazowe w Polsce| przepisy| humor| kontakt