Gereza czarna, gereza szatanka (Colobus satanas) – gatunek małpy wąskonosej z rodziny makakowatych.

Opis: Przedstawiciele tego gatunku są w całości pokryci długim, czarnym futrem. Charakterystyczne są też też długie palce oraz ogon. Tak jak inne gerezy, gerezy czarne pozbawione są kciuka. Samce ważą około 11 kg.

Występowanie: Tropikalne zachodnioafrykańskie lasy Kamerunu, Gabonu i Bioko, a także Las Kakamega.

Biotop: Nizinne lasy deszczowe

Tryb życia: Gerezy czarne żyją w grupach składających się zazwyczaj z jednego dorosłego samca, samic rozpłodowych i ich potomstwa. Są gatunkiem terytorialnym. Na wolności żyją około 20 lat.

Pokarm: Głównym składnikiem diety przedstawicieli tego gatunku są liście i nasiona. Czasem jedzą też owoce i kwiaty. Gerezy czarne zazwyczaj jedzą na ziemi.

Rozród: Młode rodzą się z brązowym futrem, co odróżnia je od innych gatunków gerez.

Ochrona: Gerezy czarne są bardzo wrażliwe na zniszczenia powstałe w wyniku wyrębu lasów, co stale przyczynia się do spadku ich liczebności. Przez wiele lat ludzie polowali na nie dla futra i mięsa. Obecnie jest to jeden z dziesięciu najbardziej zagrożonych gatunków naczelnych w Afryce.