Jarzębatka, pokrzewka jarzębata, gajówka jarzębata (Sylvia nisoria) – niewielki ptak wędrowny z rodziny pokrzewkowatych. Występuje w Europie na wschód od Renu, aż po Ural. Na północy granica zasięgu przebiega przez południową część Półwyspu Skandynawskiego oraz w środkowej Azji. Zimuje we wschodniej Afryce. Przelatuje w kwietniu - maju oraz sierpniu - wrześniu. W Polsce nieliczny ptak lęgowy niżu.

Cechy gatunku 

Największa z pokrzewek. Samiec ubarwieniem przypomina jastrzębia i jak on posiada żółte tęczówki, co nadaje jej charakterystyczny wyraz i stąd też jej nazwa "jarzębatka". Wierzch ciała popielaty, od spodu brudnobiały z szarobrązowym prążkowaniem. Lotki i sterówki ciemnobrązowe, biało obrzeżone. Samice ubarwione bardziej jednolicie, brązowe, na brzuchu mniej prążkowane. Młode w ogóle bez prążkowania.

Wymiary średnie 

długość ciała ok. 16 cm
rozpiętość skrzydeł 27 cm
masa ciała ok. 30 g

Biotop 

Niewielkie skupiska krzewów i bujnej roślinności zielnej, nadrzeczne łąki, zakrzewione miedze, zadrzewienia śródpolne. Unika sąsiedztwa siedzib ludzkich. Często występuje w tym samych miejscach, co gąsiorek.

Gniazdo 

Zawsze w miejscu dobrze nasłonecznionym, umieszczone w bocznych, gęstych gałązkach krzewu na wysokości 3-60 cm nad ziemią, bardzo dobrze osłonięte.

Jaja 

Przeważnie dwa lęgi w roku, z czego pierwszy pod koniec maja, a następny pod koniec czerwca. Składa 3-5 jaj o średnich wymiarach 21x15,5 mm, białych lub z lekkim odcieniem szarozielonym i nielicznymi jasnoszarymi lub szarofioletowymi plamami.

Wysiadywanie 

Od złożenia ostatniego jaja trwa 14-15 dni. Ptaki często wysiadują jajo kukułki. Pisklęta opuszczają gniazdo po 14-16 dniach.

Pożywienie 

Owady, ich larwy i poczwarki zbierane na gałązkach drzew i krzewów, jesienią również jagody.

Ochrona 

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Z uwagi na nieliczne występowanie wymaga ochrony biotopów lęgowych.