Jaszczurka zielona (Lacerta viridis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae). Największa jaszczurka obdarzona kończynami żyjąca w Europie Środkowej.
- Opis
- Typowo ubarwione samce są trawiastozielone, bezplame lub bogato nakrapiane czarnymi plamkami. Typowe samice są szarozielone pokryte nieregularnymi ciemnymi plamkami z jasnymi liniami wzdłuż grzbietu. Brzuch jednolicie żółty lub żółtozielony.
- Rozmiary
- Długość ciała do 40 cm
Masa ciała do 34 g.
- Biotop
- Tereny trawiaste, kamieniste lub krzewiaste, suche i słoneczne.
- Pokarm
- Stawonogi, głównie owady. Duże osobniki pożerają mniejsze jaszczurki i węże.
- Behawior
- Gatunek ciepłolubny, aktywny za dnia. Wygrzebuje nory w ziemi, w których się chroni i zimuje.
- Rozmnażanie
- Okres godowy pod koniec kwietnia i w maju. Samica składa pod koniec maja lub w czerwcu do wygrzebanych przez siebie jam w ziemi od 5 do 13 rzadziej do 21 jaj o wymiarach 18x18 mm w pergaminowatych osłonkach. Młode wylęgają się w sierpniu i mierzą od 8 do 9 cm.
- Występowanie
-
Występowanie gatunków Lacerta viridis (niebieski) i Lacerta bilineata (zielony) oraz strefa wspólwystępowania (żółty)
Gatunek nizinny, w górach dochodzi do 2000 m n.p.m. Południowa Europa od Hiszpanii po Dniepr oraz na południowych obszarach środkowej Europy. Północna granica jej zasięgu to równoleżnik 49°N. Jedyne jej stanowisko w okresie powojennym stwierdzono w Ustroniu (Śląsk Cieszyński) w latach 1968-1970 (R. Bielawski, T. Ramik, 1972). Nieudokumentowane dane pochodzą z Bieszczad oraz Wyżyny Lubelskiej, okolic Sokołowa Małopolskiego, a ostatnio także z Roztocza. Powyższe dane wymagają naukowego potwierdzenia.
- Ochrona
- Podlega ścisłej ochronie gatunkowej w Polsce. Wg Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (z 2001 r.) gatunek ma status zanikłego na terenie Polski.
Jaszczurka zielona w ikonografii
17 kwietnia 2009 roku Narodowy Bank Polski wyemitował monetę powszechnego obiegu o nominale 2 zł ze stopu Nordic Gold. 21 kwietnia 2009 wyemitowano srebrną monetę kolekcjonerską o nominale 20 zł. Na ich rewersach umieszczono wizerunki jaszczurek zielonych. Projektantem obu monet jest Robert Kotowicz.
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | zauropsydy |
Rząd | łuskonośne |
Rodzina | jaszczurkowate |
Rodzaj | Lacerta |
Gatunek | jaszczurka zielona |
Nazwa systematyczna | |
Lacerta viridis | |
(Laurenti, 1768) | |
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|