Jenot, szop usuryjski, junat, tanuki, lis japoński, kunopies (Nyctereutes procyonoides) – gatunek drapieżnego ssaka należącego do rodziny psowatych (Canidae). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Nyctereutes.
Opis
Długość ciała 49-70 cm, długość ogona 13-20 cm, masa ciała 5,5-9 kg. Futro puszyste o szarym zabarwieniu, z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. Bardzo charakterystyczne są odstające pasma włosów po bokach głowy – bokobrody. Pysk czarny. Z wyglądu przypomina szopa pracza, ale jenot ma ledwo przylegające do futra uszy i bardziej puszyste futro.
Występowanie
Występuje w Azji i Europie, choć jego pierwotnym obszarem występowania był Daleki Wschód. W Polsce występuje od stosunkowo niedawna. Ze względu na swoje wartościowe futro został zaaklimatyzowany na Ukrainie, Białorusi i Litwie. Stąd samorzutnie rozprzestrzenił się po Europie. Obecnie spotykany również w Skandynawii, Rumunii i Niemczech. W Polsce zanotowano jego obecność w środowisku naturalnym po raz pierwszy w roku 1955. Występuje na terenie całego kraju, najliczniej w północno-wschodnich województwach.
Biotop
Występuje przede wszystkim w dużych lasach i różnego rodzaju mniejszych zadrzewieniach. Lubi przebywać w pobliżu wody.
Tryb życia
Jest drapieżnikiem, ale dużą część jego pożywienia stanowią też rośliny. Poluje głównie nocą. Głównymi ofiarami jego polowań są drobne gryzonie oraz jaja i pisklęta ptaków gniazdujących na ziemi. Nie gardzi także drobniejszą zdobyczą: ślimakami, owadami, skorupiakami i drobnymi kręgowcami. W dzień ukrywa się w norach. Rzadko jednak kopie je sam, przeważnie wykorzystuje nory wykopane przez borsuka lub lisa. Czasami kryje się w dziuplach drzew.
Rozród
Ciąża trwa od 59 do 64 dni. Samica rodzi 5-7 młodych (w kwietniu lub w maju). Przez dwa miesiące odżywiają się mlekiem matki, następnie stopniowo przechodzą na inny pokarm. Towarzyszą matce aż do jesieni. Dojrzewają płciowo w 9-11 miesiącu życia.
Ochrona
Jest zwierzęciem łownym bez okresu ochronnego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 22.09.2009 r. na jenota polować wolno przez cały rok.
Podgatunki
Podgatunki:
- N. procyonoides koreensis Mori, 1922
- N. procyonoides orestes Thomas, 1923
- Jenot chiński (N. procyonoides procyonoides) (Gray, 1834)
- N. procyonoides ussuriensis Matschie, 1907
- Jenot japoński (N. procyonoides viverrinus) Temminck, 1838
Ciekawostki
Jenot jest łatwy do oswojenia, mało agresywny. Nie jest zagrożony wyginięciem. Jako jedyny z psowatych zasypia na zimę. Futro jenota jest wykorzystywane przy produkcji kurtek, najczęściej jako ozdoba kaptura.
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ssaki |
Podgromada | ssaki żyworodne |
Szczep | łożyskowce |
Rząd | drapieżne |
Podrząd | psokształtne |
Rodzina | psowate |
Rodzaj | Nyctereutes Temminck, 1838 |
Gatunek | jenot |
Nazwa systematyczna | |
Nyctereutes procyonoides | |
(Gray, 1834) | |
Podgatunki | |
zobacz opis w tekście |
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|
|
Zasięg występowania | |
kolor niebieski - zasięg pierwotny, kolor czerwony - zasięgi introdukowany |