Karlik większy (Pipistrellus nathusii) – gatunek ssaka z rzędu nietoperzy.

Wygląd 

Jest nieco większy od karlika malutkiego, z szerszymi skrzydłami. Jego błony lotne, ucho i pyszczek są ciemne. Futro na grzbiecie: ciemnobrązowe z jaśniejszymi końcówkami, na brzuchu jaśniejsze niż na grzbiecie. Ma małe uszy i zaokrąglony, dość gruby, wygięty do przodu koziołek nie sięgający połowy długości ucha. Ostroga sięga do połowy odległości między piętą a ogonem. Poza nią wystaje płatek skórny wzmocniony poprzeczną chrząstką. Koniec ogona wystaje z błony ogonowej na ok. 1 mm (połowa ostatniego kręgu). Przedramię długości 31,5-37 mm, piąty palec dłoni (wraz z kośćmi śródręcza i nadgarstkiem) długości powyżej 42 mm.

Rozmieszczenie

Występuje w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, na północ sięgając Wysp Brytyjskich i południowej części Skandynawii. W Polsce rozmieszczony jest bardzo nieregularnie. Rozmnaża się powszechnie na Pomorzu Gdańskim, jak również w północno-wschodniej części kraju (łącznie z Mazurami i północnym Podlasiem), gdzie miejscami należy do najliczniejszych i najpospolitszych gatunków nietoperzy. Z innych rejonów doniesienia o rozrodzie są nieliczne lub brak ich w ogóle. W okresie wędrówek i godów może pojawiać się jednak w dużej liczbie np. w dolinach rzecznych na południu kraju. Przykładowo w Parku Szczytnickim późnym latem należy do najliczniejszych nietoperzy, zasiedlających skrzynki lęgowe i dziuple drzew.

Biotop

Gatunek związany jest z terenami leśnymi, obfitującymi w wody powierzchniowe. Kolonie rozrodcze spotykano w budynkach, skrzynkach lęgowych dla ptaków i nietoperzy, jak również w dziuplach. Często osobniki tego gatunku tworzą kolonie mieszane z karlikiem malutkim, lokalnie również z mroczkiem posrebrzanym, wykorzystuje także wspólne schronienia z mroczkiem późnym. Zimowymi kryjówkami są m.in. dziuple drzew, nadziemne części budynków, stosy składowanego drewna opałowego, zaś w ostatnich latach również fortyfikacje.

Wędrówki

Gatunek odbywający długodystansowe, sezonowe wędrówki. Zimę spędza głównie w zachodniej i południowej Europie, tylko sporadycznie na terenie Polski. U karlika większego stwierdzono najdłuższy wśród europejskich gatunków przelot – 1903 km. Szlaki migracji tego gatunku biegną wzdłuż wybrzeży morskich (np. przez Mierzeję Wiślaną) i dolin rzecznych, karliki większe mogą jednak przelatywać również nad otwartym morzem.

Rozród

Gody odbywają się późnym latem i jesienią. Wówczas samce zajmują terytoria godowe. W centrum każdego z nich znajduje się kryjówka godowa, np. skrzynka lęgowa, dziupla lub szczelina w murze. Samiec siada w jej otworze i emituje słyszalne dla człowieka głosy socjalne, pełniące analogiczną funkcję, jak śpiew u ptaków wróblowych – metodą tą określa więc granice terytorium i wabi samice. Te ostatnie gromadzą się w kryjówce godowej wokół właściciela terytorium, tworząc jego harem. Wiosną samice gromadzą się w koloniach rozrodczych (liczących do ponad 700 osobników w jednym budynku), rodząc w czerwcu jedno lub dwoje młodych. Uzyskują one zdolność lotu po około czterech tygodniach.

Pożywienie

Odżywia się głównie muchówkami z rodziny ochotkowatych. W przeciwieństwie do nocka rudego, odżywiającego się bardzo zbliżonym spektrum ofiar, karlik większy chwyta ofiary wyłącznie w locie, nie zbiera ich zaś z powierzchni wody; dlatego w pokarmie tego ostatniego brak jest poczwarek ochotkowatych, a jedynie ich postaci dorosłe (imagines).

Długość życia

Maksymalny wiek obserwowany w warunkach naturalnych wynosi 11 lat.