Nocek rudy (nocek nadwodny, nocek Daubentona, Myotis daubentonii) – gatunek ssaka z rzędu nietoperzy, pospolity w całej Polsce, z wyjątkiem terenów ubogich w zbiorniki i cieki wodne.

Wygląd zewnętrzny

Mały nietoperz (przedramię długości 33–42 mm, długość ciała 40–60 mm) o krótkich, łagodnie zaokrąglonych uszach i krótkich, zagiętych do przodu nożowatych koziołkach. Błony skrzydłowe i uszy ciemnobrunatne, ale nasadę uszu cielistą. Pyszczek krótki (różowy lub cielisty). Stopy relatywnie duże, długości mniej więcej połowy długości goleni. Futro na grzbiecie szarobrązowe lub ciemnobrązowe. Brzuszna strona ciała jest biaława lub szarawa, wyraźnie kontrastująca z ciemniejszym grzbietem. Skrzydła tego nocka są krótkie i dość szerokie, o błonie skrzydłowej przyczepionej w połowie długości stopy. Rozpiętość skrzydeł 210–275 mm. Ostroga bez płatka, zajmuje co najmniej dwie trzecie długości brzegu błony ogonowej.

Rozród

Ssak żyworodny. Gody odbywają się jesienią, kojarzenie partnerów jest prawdopodobnie losowe (promiskuityzm). Wiosną samice tworzą kolonie w kryjówkach rozrodczych. Ciąża trwa 53—55 dni, młode (jedno, rzadko dwa) rodzi się w połowie czerwca. Uzyskuje ono zdolność lotu po 3 tygodniach. Ssie mleko matki 35—45 dni. Dojrzałość płciową gatunek ten osiąga już w pierwszym roku życia. Nocek rudy żyje do 28 lat.

Pożywienie

W pokarmie dominują owady i inne drobne bezkręgowce chwytane w locie nad zbiornikami wodnymi o gładkiej, niezaburzonej i niezarośniętej tafli. Część ofiar zbiera stopami z lustra wody, część zaś w powietrzu, zataczając ciasne, poziome kręgi na wysokości kilkunastu-kilkudziesięciu centymetrów nad wodą. Wśród zjadanych owadów dominują drobne muchówki z rodziny ochotkowatych, zarówno postacie dorosłe jak i poczwarki. Nocek rudy chwyta również chruściki, sporadycznie może również łowić małe rybki. Wylatuje na żerowiska dość późno, około godziny po zachodzie słońca.

Kryjówki

Latem nocki rude w Polsce zamieszkują głównie dziuple drzew, niekiedy również szczeliny w starych mostach, tylko w dwóch regionach Polski odnotowano je również w skrzynkach lęgowych dla ptaków i nietoperzy. W zachodniej Europie częściej spotyka się je latem w budynkach. W niemieckiej Bawarii znaleziono nawet kolonię rozrodczą nocka rudego w jaskini. Zimą gatunek ten hibernuje w kryjówkach podziemnych - jaskiniach, starych kopalniach, fortyfikacjach, piwnicach i studniach, wybierając w nich miejsca chłodne (3-6°C) ale wilgotne. Aby dotrzeć do miejsc hibernacji pokonuje niekiedy odległości do 260 km.