Nosorożec biały (afrykański, szerokopyski, tęponosy) (Ceratotherium simum) – gatunek ssaka nieparzystokopytnego z rodziny nosorożców. Jest to największy z żyjących obecnie nosorożców, a także największe – oprócz słoni – współczesne zwierzę lądowe. Uzbrojony jest w dwa rogi. Pierwszy osiąga długość do 1,5 metra. Na wolności nosorożce białe mogą żyć nawet do 40 lat. Nie są tak agresywne jak nosorożce czarne. Mogą biec z prędkością 45 km/h.
Na początku XX wieku uważano nosorożca białego za całkowicie wymarłego, jednak w parku KwaZulu-Natal w RPA odnaleziono 50 osobników, które objęto ochroną. Obecna populacja nosorożca białego szacowana jest na ponad 11 tysięcy osobników (2006 rok).
Nazwa nosorożec biały nie ma związku z ubarwieniem zwierzęcia. Początkowo gatunek nazywał się wyd rhino (wyd - po afrykanersku „szeroki”) i określenie to odnosiło się do szerokiego pyska nosorożca. Nazwa zwierzęcia została przez angielskich osadników źle przetłumaczona na white rhino („nosorożec biały”) i ta wersja się utrwaliła.
Środowisko, występowanie i odżywianie
Nosorożec biały występuje głównie na terenach Demokratycznej Republiki Konga, Namibii, Republiki Południowej Afryki, Botswany, Zambii i Kenii. Jako że nosorożec biały żywi się prawie wyłącznie krótkimi trawami, preferuje biotopy sawannowe. Areał osobniczy zajmuje od 3 km² (samce) do 20 km² (samice).
Większość dnia nosorożce spędzają ukryte w cieniu, by nie przegrzewać organizmu. Najbardziej aktywne są pod wieczór i wczesnym rankiem. Żywią się trawą, ale zjadają również gałęzie drzew, osty i krzewy.
Rozmnażanie i życie społeczne
Ciąża nosorożca trwa ok. 16 miesięcy. Na świat przychodzi tylko jedno młode. Mimo osiągnięcia dojrzałości płciowej w wieku 4-5 lat, samica nie rozmnaża się przez następne około 2 lata. Kolejne ciąże przychodzą w odstępach 2-3 letnich. Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 10-12 lat. Nosorożce białe żyją samotnie lub w grupach dochodzących do kilkunastu osobników (głównie samic z młodymi).
Wielkość
- wysokość w kłębie: 150-185 cm
- długość ciała: 330-420 cm
- masa ciała: samice 1500-2000, samce 2000-2500 kg, największy okaz ważył 3600 kilogramów.
- długość ogona: 75 cm
Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki nosorożca białego, różniące się znacznie pod względem budowy:
- południowy (Ceratotherium simum simum)
- północy (Ceratotherium simum cottoni)
Podgatunek północny bywa uznawany za odrębny gatunek Ceratotherium cottoni. Obecnie żyje jedynie około 30 osobników występujących w Demokratycznej Republice Konga (w Parku Narodowym Garamba). Ponieważ jest to obszar bardzo niespokojny politycznie, północny podgatunek nosorożca białego jest zagrożony całkowitym wyginięciem.
Znaczenie dla człowieka
Podstawowa broń nosorożca – jego róg – stał się przyczyną jego nieomal całkowitej zagłady z powodu znaczenia dla człowieka. W medycynie Wschodu uznaje się bowiem sproszkowany róg nosorożca za remedium na choroby wątroby, serca, skóry, a także za doskonały afrodyzjak.
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ssaki |
Rząd | nieparzystokopytne |
Rodzina | nosorożce |
Rodzaj | Ceratotherium Gray, 1868 |
Gatunek | nosorożec biały |
Nazwa systematyczna | |
Ceratotherium simum | |
(Burchell, 1817) | |
Podgatunki | |
zobacz opis w tekście |
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
bliski zagrożenia
|
|
Zasięg występowania | |
Obszar pierwotnego występowania nosorożca białego (kolor pomarańczowy: północny (C. s. cottoni), kolor zielony: południowy (C. s. simum). |