Nosorożec czarny, n. zwyczajny, (Diceros bicornis) – nosorożec zamieszkujący centralne i wschodnie rejony Afryki w Kenii, Tanzanii, Kamerunie, Republice Południowej Afryki, Namibii i Zimbabwe.
Długość ciała nosorożca czarnego wynosi 3-3,75 m, a długość ogona – 0,7 m. Wysokość w kłębie; 1,4-1,5 m. Długość rogu przedniego u samców i samic wynosi do 55 cm. Masa ciała tych zwierząt wynosi 0,8-1,4 t. Długość ciąży trwa 460 dni. Masa urodzeniowa to 40 kg. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 5 lat, a długość życia wynosi 40-50 lat.
Mimo swego masywnego wyglądu nosorożec czarny biega dość szybko. Jego szarże na wroga z prędkością 50 km/h są bardzo widowiskowe. Ponieważ jednak nie widzi on wiele z odległości większej niż 30 m. i kieruje się tylko węchem, najbardziej skutecznym środkiem uniknięcia jego szarży jest wykonanie w ostatniej chwili skoku w bok.
Jest ścisłym roślinożercą, który codziennie może pochłonąć wielką ilość pokarmu o masie odpowiadającej około 2% jego ciężaru. Chwytną górną wargą bez trudu zrywa liście i zdrewniałe gałązki. Rozciera je szerokim i płaskimi zębami trzonowymi. Zjada on kolce o długości nawet 10 cm.
Nosorożec nie przeżuwa, podobnie jak u konia fermentacja bakteryjna w jelicie przyspiesza trawienie zdrewniałych roślin. Tak jak wiele innych zwierząt roślinożernych sawanny, nosorożec czarny kąpie się w błocie lub pyle, aby się odświeżyć, a także uwolnić od pasożytów. Jego bardzo gruba skóra pokryta jest wrażliwym naskórkiem, która przyciąga owady odżywiające się krwią, np. moskity. Warstwa błota nie tylko chroni przed moskitami - wysychając, miażdży również kleszcze. Zaschnięte błoto zdrapują z nosorożca kolczaste zarośla.
Liczebność tych zwierząt w ciągu niespełna 10 lat zmalała do kilkuset osobników.
Rozmnażanie
Ciąża nosorożca trwa ok. 15-16 miesięcy. Na świat przychodzi tylko jedno młode, które waży średnio 35-50 kg. Nosorożce czarne osiągają dojrzałość płciową w wieku 7 lat - samce, a samice w wieku 5 lat.
Populacja
W 1900 roku populacja nosorożca czarnego w Afryce liczyła prawdopodobnie 100 tysięcy osobników. W późnych latach 60. XX wieku populacja zmniejszyła się do 70 tysięcy, a w roku 1981 liczyła tylko 10-15 tysięcy. W 1990 roku spadła do 2500, a w 1995 roku do 2410 osobników. Obecnie trend populacji jest rosnący. W 2006 roku podgatunek zachodnioafrykański został uznany za wymarły.
Znaczenie dla człowieka
Róg nosorożca - jego najlepsza broń - stał się przyczyną jego całkowitej zagłady, a to za sprawą jego znaczenia dla człowieka. W medycynie Wschodu uznaje się bowiem sproszkowany róg nosorożca za remedium na choroby wątroby, serca, skóry, a także za doskonały afrodyzjak.
Podgatunki
Wyróżnia się 6 podgatunków nosorożca czarnego
- D. bicornis bicornis Linnaeus, 1758 status VU (narażony)
- D. bicornis brucii Lesson, 1842
- D. bicornis chobiensis Zukowsky, 1965
- D. bicornis longipes Zukowsky, 1949 status CR (krytycznie zagrożony)
- D. bicornis michaeli Zukowsky, 1965 status CR (krytycznie zagrożony)
- D. bicornis minor Drummond, 1876 status CR (krytycznie zagrożony)
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ssaki |
Rząd | nieparzystokopytne |
Rodzina | nosorożcowate |
Rodzaj | Diceros Gray, 1821 |
Gatunek | nosorożec czarny |
Nazwa systematyczna | |
Diceros bicornis | |
(Linnaeus, 1758) | |
Podgatunki | |
zobacz opis w tekście |
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
krytycznie zagrożony
|
|
Zasięg występowania | |