Nur rdzawoszyi (Gavia stellata) - duży, wędrowny ptak wodny z rodziny nurów.

Występowanie 

Gniazduje na północnych skrajach Eurazji i Ameryki Północnej. W Europie spotykany na Islandii, Irlandii, w północnej Skandynawii i Syberii. Zimuje na wybrzeżach mórz strefy umiarkowanej i subtropikalnej półkuli północnej.

W Polsce pojawia się nielicznie, ale regularnie na przelotach u wybrzeży Bałtyku (marzec - kwiecień i wrzesień - grudzień), głównie w małych grupach. Tylko pojedyncze osobniki zimują. Pojedyncze nury widuje się czasem w głębi lądu.

Charakterystyka

Cechy gatunku

Upierzenie - szarobrązowy wierzch ciała, zimą pokryty białymi plamkami, spód biały. W upierzeniu godowym głowa o płaskim czole i szyja barwy popielatej, a gardło rdzawe (choć z daleka wygląda jak prawie czarne). W szacie spoczynkowej z białą szyją po bokach i oczami otoczonymi białą obwódką, jest jaśniejszy od nura czarnoszyjego. Cienki dziób jest charakterystycznie lekko zadarty do góry. To najmniejszy z nurów, tylko nieco większy od kaczki krzyżówki czy perkoza dwuczubego. Zrywa się do lotu lżej od pozostałych. Często i długo nurkuje. Lata z szyją wyciągniętą do przodu i nieco poniżej linii grzbietu.

Głos

Jego obecność na lęgowisku zdradza gardłowe "kwak", a w czasie godów szybkie, powtarzające się dźwięki kończą się żałosnym kwileniem.

Wymiary średnie

dł. ciała ok. 60 cm
rozpiętość skrzydeł 105 cm
waga ok. 1-1,4 kg

Biotop

Gnieździ się od wybrzeży po góry, nad małymi stojącymi wodami śródlądowymi np. jeziorami, zbiornikami zaporowymi, stawami hodowlanymi, na wyspach i brzegach rzek. Zimuje na wybrzeżach morskich.

Okres lęgowy

Toki 

Przylatuje na lęgowiska parami, po czym od razu rozpoczynają się toki (okres lęgowy rozpoczyna w najwyższych szerokościach geograficznych, dopiero w drugiej połowie czerwca). Pływa wtedy szybko z zadartą głową i wypiętą piersią. Co roku para zajmuje to samo miejsce. Nawet w czasie godów zarówno samiec i samica mają to samo upierzenie, choć na piersiach mają wtedy trójkątne czarnobrązowe plamy z białymi cętkami.

Gniazdo 

Zbudowane z roślinności wodnej, wysłane mchem, torfem lub trawą, ulokowane na podmokłych terenach wśród zarośli. W przeciwieństwie do nura czarnoszyjego wybiera małe zbiorniki wodne do 1 ha. Miejsca lęgowe mogą być wykorzystywane w następnym roku.

Jaja 

Samica składa 2 jaja o barwie brązowej z plamkami od maja do czerwca.

Wysiadywanie i dorastanie

Wysiaduje je oboje rodzice, przy czym samica dłużej. Pisklęta wykluwają się po 28-36 dniach i po 10-12 godzinach opuszczają gniazdo i towarzyszą rodzicom w żerowaniu. Początkowo są żywione małymi mięczakami, owadami wodnymi i skorupiakami, potem małymi rybkami. Pisklęta są nieco bardziej brązowe na grzbiecie, ale ogólnie nie różnią się znacznie od dorosłych. Zdarza się, że rodzice wożą je na grzbiecie. Młode usamodzielniają się po 1,5 miesiąca.

Pożywienie

Głównie są to ryby, uzupełniane przez mięczaki, owady, raki i inne bezkręgowce, jak też żaby.

Pokarmu szuka do 8 km od swego gniazda w słonej i słodkiej wodzie.

Ochrona

Objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Podobnie jak nurowi czarnoszyjemu zagraża mu zakwaszenie zbiorników na terenach lęgowych np. w południowej Szwecji, a na zimowiskach wycieki