Charakterystyka Orłosęp
Orłosęp, orłosęp brodaty (Gypaetus barbatus syn. Vultur barbatus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:
- Gypaetus barbatus aureus – od Maghrebu i Półwyspu Iberyjskiego poprzez południową Europę, Azję Mniejszą, Egipt po Bliski Wschód. W XIX w. co najmniej raz lub dwa razy stwierdzony również w Polsce, przy południowej granicy kraju.
- Gypaetus barbatus barbatus – Mongolię i Chiny, Turkmenistan, Iran i Afganistan,
- Gypaetus barbatus meridionalis – południowo-zachodnią część Półwyspu Arabskiego oraz wschodnią i południową Afrykę.
- Cechy gatunku
- Samice większe od samców, lecz obie płci ubarwione jednakowo. Dorosłe osobniki mają woskówkę porośniętą czarnymi piórami, tworzącymi bródkę. Ciemne są również pióra na boku głowy w okolicy oka. Grzbiet i ogon czarnobrązowy z jasnymi kreskami. Reszta ciała biała, pokryta rdzawym nalotem, jedynie na piersi czarny znak przypominający literę "V". Rdzawe zabarwienie wywołane jest wydzieliną z gruczołu kuprowego, zatem natężenie nalotu jest zmienne. Podgatunek G. b. meridionalis różni się od G. b. barbatus nagim skokiem, brakiem czarnych piór wokół oka i czarnego znaku na piersi. Osobniki młodociane całe czarnobrązowe.
- Wymiary średnie
- dł. ciała ok. 95–125 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 250–280 cm
waga ok. 5–7 kg - Biotop
- Góry powyżej górnej granicy lasu.
- Gniazdo
- W niedostępnym miejscu na skalnej półce lub w jaskini. Może mieć do 2 m średnicy i 1 m metra wysokości. Zbudowane z gałęzi, wysłane wełną i pierzem.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w grudniu–lutym (półkula północna) lub maju–lipcu (półkula południowa) 1–2 jaja (jednak przeżywa tylko jedno pisklę).
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres około 53–58 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po 106–130 dniach. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 7 lat; w niewoli dożywają 40 lat.
- Pożywienie
- Głównie padlina dużych ssaków. Kości zrzuca na skały, starając się je rozbić, podobnie robi z żółwiami. Niekiedy stara się strącić duże zwierzęta w przepaść.
- Ciekawostki
- Według legendy orłosęp jest odpowiedzialny za śmierć Ajschylosa, którego łysą głowę pomylił z kamieniem, chcąc rozbić na nim żółwia.
Systematyka
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Nadrząd | neognatyczne |
Rząd | jastrzębiowe |
Rodzina | jastrzębiowate |
Podrodzina | orłosępy |
Rodzaj | Gypaetus Storr, 1784 |
Gatunek | orłosęp |
Nazwa systematyczna | |
Gypaetus barbatus | |
(Linnaeus, 1758) | |
Podgatunki | |
G. barbatus barbatus |
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|
|
Zasięg występowania | |
Zobacz też inne Ptaki (aves):