Osioł afrykański, także osioł dziki (Equus africanus) – ssak z rodziny koniowatych. Jego forma udomowiona to osioł domowy.

W stanie dzikim zamieszkują obszary pustynne i półpustynne. Liczebność obu podgatunków szacuje się na ok. 200 osobników. Znane są dwa podgatunki współcześnie żyjące, oba krytycznie zagrożone:

1. osioł somalijski (E. a. somalicus) – wysokość w kłębie 1,4 m waga do 275 kg, z prążkowaniem na kończynach (czarne pręgi na jasnoszarym tle), występuje na Półwyspie Somalijskim i w Etiopii.
2. osioł nubijski (E. a. africanus) – wysokość w kłębie do 1,2 m, z ciemnym krzyżem na kłębie, występuje w Egipcie i Sudanie.

Trzeci, wymarły podgatunek E. a. atlanticus żył w Afryce północnej.

Osioł ma bardzo niskie wymagania pokarmowe, dobrze znosi warunki terenów górzystych, jest bardzo wytrzymały na brak wody. Dzikie osły żyją w stadach (10–15 osobników) przewodzonych przez najbardziej doświadczoną oślicę.

Badania mtDNA wskazują na bardzo bliskie pokrewieństwo osła domowego z osłem somalijskim.