Perkoz rogaty (Podiceps auritus) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny perkozów, zamieszkującego północną i środkową Eurazję od Półwyspu Skandynawskiego po Kamczatkę oraz północną część Ameryki Północnej. W Polsce nielicznie gniazduje na Białostocczyźnie, poza tym widywany na przelotach (głównie jesienią lub wiosną). Bardzo nielicznie zimujący.

Cechy gatunku 

Upierzenie godowe - na bokach głowy trójkątne czuby z żółtych albo pomarańczowych piór (rogi od których bierze się nazwa), pod nimi niewielka kryza z czarnych piór, która może się rozpościerać - wierzch główy jest zatem dwubarwny. Szyja i boki rdzawe, brzuch jasny, wierzch ciała i głowa ciemna. Upierzenie spoczynkowe jesienią i zimą - strona grzbietowa ciemna z brązowo obrzeżonymi piórami, boki i spód biały, głowa z wierzchu czarna, a na policzkach biała. Ciemna pręga przez oko, podobny do perkoza zausznika. Nie nurkują głęboko, często żerując na powierzchni. W odróżnieniu od perkoza czarnoszyjego dziób u tego gatunku jest spiczasty na końcu.

Na rozwiniętym skrzydle widoczne jest białe lusterko i biała plama przy zagięciu przy tułowiu. W pobliżu lęgowiska słychać jego okrzyki "bi, bi, bi" podobne do głosu perkoza rdzawoszyjego. W czasie toków wydaje specyficzne "guy" i "gwirt".

Wymiary średnie 

długość ciała ok. 27-34 cm
rozpiętość skrzydeł 54cm
masa ok. 350-700 g

Biotop 

Niewielkie, płytkie zbiorniki śródlądowe. Zimą i na przelotach widywane na większych niezamarzających stawach, jeziorach, a nawet wzdłuż wybrzeży morskich.

Upierzenie spoczynkowe

Gniazdo 

Budowane przez obojga rodziców zazwyczaj na wodzie w strefie rzadkich trzcin lub innych roślin wodnych wystających ponad powierzchnię, nawet w małych zbiornikach i zatokach rzecznych. Gniazdo stanowi pływająca, jednak zazwyczaj zakotwiczona za pomocą wbudowanych w nie roślin, sterta butwiejących roślin wodnych i błotnych. Gniazduje pojedynczo lub w małych koloniach.

Wysiadywanie i wychowywanie młodych 

Rodzice na zmianę wysiadują 2-5 jaj, początkowo o niebieskiej barwie. Pisklęta wykluwają się po 20-25 dniach i od razu opuszczają gniazdo, zagniazdowniki. Mimo to nie pływają po wodzie, ale kryją się w piórach na grzbiecie ptaków dorosłych tak głęboko, że widoczne są tylko ich główki. Przywiązanie jest tak silne, że stare ptaki nawet nurkują z pisklętami na plecach, pielęgnują je i karmią. Upierzenie piskląt jest podobne do szaty spoczynkowej dorosłych, ale grzbiet mają brunatny z ciemnobrązowymi plamami z boku głowy i na karku oraz białą plamką za okiem.

Pożywienie 

Głównie wodne skorupiaki, rzadziej drobne ryby i inne zwierzęta jak mięczaki, skorupiaki i owady.

Ochrona 

Objęty ochroną gatunkową ścisłą.