Perkozek (Tachybaptus ruficollis) – gatunek niewielkiego wędrownego ptaka wodnego z rodziny perkozów, zamieszkującego Europę poza jej północno-wschodnim skrajem oraz południową i środkową Afrykę i południową Azję. Ptaki z populacji środkowoeuropejskiej zimują w Europie Zachodniej i basenie Morza Śródziemnego. Przeloty: marzec i listopad.

Cechy gatunku 

Ubarwienie godowe wiosną – przód brązowy ze srebrzystobiałym połyskiem, policzki i gardło kasztanowe, kąt dzioba żółty. Ubarwienie spoczynkowe jesienią i zimą – wierzch brązowy, boki i spód brudnobiałe, biaława pierś, jasnożółta szyja. To płochliwy ptak, dlatego nie widuje się go raczej na wodach otwartych. Jako jedyny perkoz gniazduje dwa razy w roku i jest zarazem najmniejszym przedstawicielem rzędu. Zwykle jego obecność zdradza tylko głos – krótkie "bi, bi, bi" (w czasie gniazdowania zmieniające modulacje podnosząc się i opadając) lub pojedyncze "nit". W czasie toków słychać zarówno samca jak i samicę. Prawdopodobnie oboje wiążą się na stałe. Samiec w czasie zalotów stroszy pióra, bije dziobem po wodzie, rozpryskuje ją i nurkuje. Staje się bardzo wojowniczy, odganiając ze swojego terytorium intruzów.

Wymiary średnie 

długość ciała ok. 25–27 cm
rozpiętość skrzydeł 40 cm
masa ok. 120–300 g

Biotop 

Małe, śródlądowe, gęsto zarośnięte zbiorniki wodne.

Gniazdo 

W płytkiej wodzie między trzcinami budowane przez oboje rodziców z roślin wodnych. Za każdym razem, gdy wracają do gniazda nurkują i przynoszą trochę roślin.

Jaja 

Wyprowadza dwa lęgi w roku, składając w marcu i czerwcu zazwyczaj 5 do 6 jaj, które wraz z gniciem roślin budujących gniazdo stają się brunatne. Rodzice wysiadują je na przemian.

Wysiadywanie i młode 

Jaja są wysiadywane przez okres 20 do 21 dni. Zagniazdowniki, pisklęta osiągają samodzielność po około 45 dniach. Po wykluciu gniazdo nie traci znaczenia. Małe ptaki korzystają z niego dla wypoczynku i rozgrzania się, choć w tym celu wchodzą też na grzbiety rodziców. Upierzenie piskląt jest podobne do szaty spoczynkowej, pokryte czarnym puchem z rudymi podłużnymi pasami na grzbiecie, a na głowie mała srebrzysta plamka koło ucha. W razie niebezpieczeństwa ojciec i matka nurkując gwałtownie rozpryskują gejzery wody.

Pożywienie 

Drobne zwierzęta wodne, owady i ich larwy.

Ochrona 

Objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Występowanie w Polsce 

Spotykany w całym kraju, częściej na nizinach.

Pisklę perkozka