Pustułka (Falco tinnunculus) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae), zamieszkujący prawie całą Europę i Azję z wyjątkiem koła podbiegunowego. W Polsce dawniej średnio liczny, obecnie nieliczny ptak lęgowy, rozpowszechniony w całym kraju. Od lat 60. i 70. XX wieku jej liczebność spada. W 2006 w Polsce stwierdzono około 2000 par pustułek, podczas gdy w całej Europie około 200 tysięcy par. Spośród ptaków drapieżnych łatwa do obserwacji, lecz pomimo to bardzo często mylona z krogulcem lub kobuzem.

Cechy gatunku 

Grzbiet zawsze rdzawobrązowy, pazury czarne. Ogon długi, u samca z widoczną z daleka szeroką, biało obrzeżoną, czarną pręgą, u samicy oprócz szerokiej, czarnej pręgi występuje szereg węższych, ciemnych prążków. Skrzydła długie i ostro zakończone na kształt sierpa. Głowa i ogon samca popielate, wierzch ciała rdzawoczerwony z ciemnymi plamami, spód ciała jaśniejszy z żółtawym nalotem oraz czarnymi kropkami i kreskami. Nogi, obwódka wokół oczu i woskówka na dziobie żółte, oko prawie czarne. Samica na grzbiecie brązowa, głowa popielata z czarnymi plamkami i prążkami. Młode samce pustułki podobne do samicy i dopiero z wiekiem nabierają właściwych barw. Z większej odległości rozpoznawalne przede wszystkim po charakterystycznym zawisaniu z trzepotaniem skrzydłami nad jednym miejscem.

Długość życia: maksymalnie do 15 lat.

Wymiary średnie 

długość ciała 32–35 cm
rozpiętość skrzydeł 68–74 cm
masa samicy ok. 190–280 g
masa samca ok. 180–230 g

Biotop 

Zadrzewienia śródpolne z kępami wysokich drzew, głównie sosen, obrzeża rozległych lasów, w górach okolice skał z porębami leśnymi. Bardzo często w okolicach bezleśnych i terenach zurbanizowanych w centrach dużych miast.

Gniazdo 

Najczęściej po wronach, umieszczone w górnych partiach wysokich sosen, w szczelinach skalnych i bardzo rzadko w dziuplach drzew, a także w załomach i gzymsach murów miejskich budynków i wież. Korzysta także ze skrzynek lęgowych, zwłaszcza typu półotwartego.

Jaja 

Około połowy maja składa 3–7 jaj, które są równobiegunowe, owalne o tępych biegunach, o średnich wymiarach 40 x 32 mm i ubarwieniu białożółtym, szaroróżowym lub ceglastoróżowym z gęstymi plamami koloru rdzawobrązowego.

Wysiadywanie i pisklęta

Od złożenia ostatniego jaja trwa ok. 28–32 dni. Młode przebywają w gnieździe przez okres 27–35 dni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 10 miesięcy.

Pożywienie 

Zależne od miejsca występowania. Na terenach wiejskich głównie owady, myszy i nornice. Pustułki żyjące w miastach polują niemal wyłącznie na ptaki, w szczególności na wróble.

Ochrona 

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wymaga ochrony czynnej, np. poprzez wywieszanie budek lęgowych.