Sieja pospolita, sieja, g艂膮biel, brzona (Coregonus lavaretus) – ryba z rodziny 艂ososiowatych klasyfikowana jako supergrupa szeroko rozprzestrzenionych gatunków lub jako pojedynczy gatunek wyst臋puj膮cy w kilku jeziorach Europy Zachodniej.
Taksonomia
Do niedawna pod nazw膮 Coregonus lavaretus opisywana by艂a wi臋kszo艣膰 euroazjatyckich oraz cz臋艣膰 pó艂nocnoameryka艅skich siejowatych. Obecnie przyjmuje si臋, 偶e populacje wyj艣ciowe pochodz膮 z jezior Bourget i Aiguebelette (Francja) oraz Jeziora Genewskiego[2]. Dalsza cz臋艣膰 artyku艂u dotyczy uj臋cia tradycyjnego.
Wyst臋powanie
Wielka Brytania, zlewisko Morza Ba艂tyckiego, pó艂nocna Rosja, Alpy; w Polsce: jezioro 艁ebsko na Pomorzu (sieja 艂ebska - gatunek endemiczny), jezioro Wdzydze, jezioro Wigry i inne. Tworzy zarówno formy osiad艂e jak i w臋drowne.
Opis
Cia艂o 艣ledziowate, zale偶nie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmuk艂e. G艂owa ma艂a, o spiczastym, cz臋sto nawet wyci膮gni臋tym w kszta艂cie nosa pysku. 艁uski wi臋ksze ni偶 u 艂ososiowatych, linia boczna pe艂na. W膮sko wyci臋ty otwór g臋bowy si臋ga do przedniej kraw臋dzi oka; w zale偶no艣ci od rasy ma on po艂o偶enie ko艅cowe b膮d藕 dolne. Na pierwszym 艂uku skrzelowym 25-39 (najcz臋艣ciej 30-34) d艂ugich, g臋sto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch bia艂e lub srebrzy艣cie l艣ni膮ce. W jeziorach ubogich w pokarm wyst臋puj膮 kar艂owate formy osi膮gaj膮ce d艂ugo艣膰 10-20 cm, 艣rednia d艂ugo艣膰 wynosi 30-50 cm, maksymalnie oko艂o 60 cm.
Od偶ywianie
W jeziorach od偶ywiaj膮 si臋 g艂ównie skorupiakami, przemieszczaj膮cymi si臋 ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami. Tak偶e wyl臋giem ryb i ich ikr膮. W p艂ytkich jeziorach i rzekach zjadaj膮 równie偶 organizmy denne.
Rozród
Forma w臋drowna (np.: w Ba艂tyku), wchodzi na tar艂o do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tar艂a, zale偶nie od typu wód, bardzo ró偶na, najcz臋艣ciej jednak od wrze艣nia do grudnia. Równie偶 populacje zamieszkuj膮ce jeziora podejmowa膰 mog膮 w臋drówki tar艂owe do wpadaj膮cych do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bode艅skiego trze si臋 oko艂o po艂owy grudnia w strefie wolnej wody na du偶ych g艂臋boko艣ciach. Z syberyjskich rzek znane s膮 osiad艂e, kar艂owate formy tego gatunku.
Ochrona
Wymiar ochronny 35 cm
Okres ochronny 15 X – 31 XII
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierz臋ta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kr臋gowce |
| Gromada | promieniop艂etwe |
| Rz膮d | 艂ososiokszta艂tne |
| Rodzina | 艂ososiowate |
| Podrodzina | siejowate |
| Rodzaj | Coregonus |
| Gatunek | sieja w臋drowna |
