Śnieguła zwyczajna, śnieguła (Plectrophenax nivalis) – mały ptak wędrowny z rodziny poświerek, wcześniej zaliczany do trznadlowatych. Zamieszkuje obszary podbiegunowe Eurazji i Ameryki Północnej. Jest najdalej na północy gniazdującym ptakiem lądowym – występuje aż do północy Grenlandii. Zimuje w strefach umiarkowanych Eurazji i Ameryki Północnej oraz w północnej Afryce. W Polsce pojawia się nielicznie lecz regularnie podczas przelotów i w okresie zimowym, czyli od października do kwietnia.

Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Występuje duża ilość szat, które zależą od pory roku, płci i wieku ptaka. Dorosłe samce na wiosnę maja grzbiet, część lotek oraz środek sterówek czarne, podczas gdy reszta piór pozostaje biała. Jesienią głowa staje się jasnobrązowa, spód ciała kremowy, zaś wierzch brązowy z jasnymi kresami. Samice i osobniki młodociane mają głowę szarą z płową smugą na boku. Wierzch ciała szarobrązowy z czarnymi plamkami. Wszystkie ptaki mają białe lusterko na skrzydle.

Rozmiary

długość ciała ok. 16,5–19 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 29–33 cm

Masa ciała

ok. 35–40 g

Głos

Śpiew krótki, świergotliwy, melodyjny. Śpiewa siedząc na kamieniu lub w locie. Wabi dzwoniącymi dźwiękami.

Zachowanie

Zimą gromadzi się w stada. Niekiedy chroni się przed zimnem, zakopując się w śniegu.

Średnia długość życia

4 lata.

Środowisko

Latem gnieździ się na kamienistych obszarach tundry, skalistych wybrzeżach, odkrytych skałach na lodowcach. Zimuje na morskich wybrzeżach, słonawych łąkach i terenach rolniczych.

Pożywienie

Wszystkożerna, latem w diecie przeważają owady, jesienią i zimą nasiona roślin. Szuka pożywienia biegając szybko po ziemi, jak nakręcana zabawka.

Lęgi

W ciągu roku wyprowadza jeden, rzadziej dwa lęgi, w maju–czerwcu.

Gniazdo

Między kamieniami, w załomach skalnych, dobrze ukryte, wyścielone piórami i włosiem.

Jaja

Składa 4–6 białych jaj o czerwono-brązowych cętkach przy szerszym końcu.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 10–14 dni przez samicę, która jest w tym czasie karmiona przez samca.

Pisklęta

Pisklęta pierzą się po 10–15 dniach.

Status i ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.