Sójka syberyjska (sójka złowroga) (Perisoreus infaustus, syn. Cractes infaustus) - gatunek średniego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae).
Występowanie
Zamieszkuje pas w północnej Eurazji od Władywostoku i Sachalina po północną część Półwyspu Skandynawskiego. Ptak osiadły.
- Do Polski zalatuje wyjątkowo (stwierdzona 5 razy, zwykle w kwietniu).
Podgatunki
Obecnie rozróżnia się 8 podgatunków:
- Perisoreus infaustus infaustus
- Perisoreus infaustus ostjakorum
- Perisoreus infaustus ruthenus
- Perisoreus infaustus opicus
- Perisoreus infaustus sibericus
- Perisoreus infaustus rogosowi
- Perisoreus infaustus maritimus
- Perisoreus infaustus sakhalinensis
- Perisoreus infaustus yakutensis
- Perisoreus infaustus tkatchenkoi
- Perisoreus infaustus varnak
Charakterystyka
Cechy gatunku
To mała, ciemna sójka północnych lasów. Brak dymorfizmu płciowego. Upierzenie beżowoszare, na skrzydłach i kuprze jaskrawordzawe plamy. Na głowie brązowa czapeczka, nogi i dziób ciemne. Ma szary wierzch ciała, szyja i pierś. Ogon dłuższy niż u sójki, dziób krótszy i ostrzej zakończony. Pokrywy skrzydłowe duże, rdzawe skraje ogona i brzuch. Tryb życia przypomina trochę zachowania większej sójki zwyczajnej. Można ją od niej odróżnić po dłuższym schodkowatym ogonie, delikatniejszej budowie, prostym dziobie i braku niebieskiej barwy w upierzeniu. Jest nieco większa od kosa. W porównaniu ze sroką ma inne ubarwienie - dominuje czarnobrązowa tonacja z dodatkiem rdzawej barwy. W leśnym gąszczu wyróżnia się rdzawobrązowymi plamami po obu stronach skrzydeł, kupra i ogona. W trakcie obserwacji w terenie można określić wiek ptaka. Stare sójki złowrogie mają bardziej zaokrąglone i mniej wytarte sterówki niż młode.
Ptak towarzyski i ciekawski, toteż często zbliża się blisko do ludzi. Czasem spotyka się ją w pobliżu leśnych obozowisk. W czasie lęgów staje się ruchliwa. W locie rozchyla wachlarzowato ogon. Zwinnie i żwawo porusza się pomiędzy drzewami. Gdy siedzi zachowuje wyprostowaną postawę i nastrojone pióra ma tułowiu.
Głos
Sójka syberyjska jest ptakiem dość milczącym w odniesieniu do sójki zwyczajnej, która wydaje całą gamę własnych i zasłyszanych dźwięków. Gdy się jednak odzywa to znacznie ciszej niż jej bliska kuzynka. Typowe skrzeczenie słychać przeważnie w stadach. W trakcie godów odgłosy przypominają "kuk kuk".
Wymiary średnie
- dł. ciała
- ok. 30 cm
- rozpiętość skrzydeł
- ok. 50 cm
Masa ciała
ok. 180 g
Biotop
To ptak typowo północny - zamieszkuje tajgę. Typowy ptak starych i gęstych lasów i borów sosnowych, świerkowych i modrzewiowych. Życie spędza w głębi drzewostanów i rzadko je opuszcza. Swoim terenom lęgowym jest wierna cały rok, nawet w niesprzyjających warunkach. Jednak czasem zdarza się jej zapuszczać bardziej na południe lub na niżej położone tereny. Niektóre osobniki z północno-wschodniej Europy lub Skandynawii kierują się na północny zachód lub południe Starego Kontynentu. W nowym środowisku często giną nim uda im się spotkać z przedstawicielami swojego rodzaju. Duże trudności sprawia im znalezienie drogi powrotnej, choć nie znany jest tego powód. Najczęściej swoją wędrówkę kończą w wyniku postrzelenia. Jest to efekt dużego zaufania wobec ludzi i sporej atrakcji dla myśliwych.
Okres lęgowy
Rozpoczyna się już wczesną wiosną gdy leży jeszcze śnieg.
Gniazdo
Na drzewach iglastych i budynkach. Przypomina gniazdo sójki. To mocno zbudowana platforma umieszczona przy pniu zbudowana z gałązek z wyścieleniem złożonym z mchu.
Jaja
Jeden lęg w roku na przełomie marca i kwietnia. Składa 3 do 5 niebieskawych lub szarozielonych jaj z szarym nakrapianiem. Okres w którym to robi zależy od szerokości geograficznej. Później gnieżdżą się północne populacje.
Wysiadywanie
Wysiadywanie trwa od 19 do 20 dni i tylko samica zajmuje się wygrzewaniem jaj. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 40 dniach. Tak długi okres przebywania młodych w lęgowisku spowodowany jest warunkami klimatycznymi.
Pożywienie
Jest wszystkożerna. Owady, drobne ptaki i drobne gryzonie leśne, uzupełnione pokarmem roślinnym - głównie nasiona roślin iglastych, różne części roślin i jagody. Najchętniej zjada nasiona sosny syberyjskiej, które w akrobatycznych pozach z gracją wybiera bezpośrednio z szyszek wiszących na końcach gałązek. Zdarza się, że opróżnia ptasie gniazda.
Ochrona
Jest objęta ochroną gatunkową ścisłą.
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Nadrząd | neognatyczne |
Rząd | wróblowe |
Podrząd | śpiewające |
Rodzina | krukowate |
Rodzaj | Perisoreus |
Gatunek | sójka syberyjska |
Nazwa systematyczna | |
Perisoreus infaustus | |
(Linnaeus, 1758) | |
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|