Szlamnik (szlamnik rdzawy, szlamik) (Limosa lapponica) - gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych.

Występowanie 

Zamieszkuje w zależności od podgatunku:

• Limosa lapponica lapponica - Laponia poprzez Półwysep Kanin po Tajmyr. Zimuje w Europie zachodniej i południowej, niemal całej Afryce oraz nad Zatoką Perską i w zachodnich Indiach. Przelatuje przez Polskę w kwietniu-maju i sierpniu-wrześniu
• Limosa lapponica menzbieri - północna Syberia między Katangą a deltą Kołymy. Zimuje w Azji Południowej i północnej Australii.
• Limosa lapponica baueri - północno-wschodnia Syberia na wschód od delty Kołymy oraz zachodnia Alaska. Zimuje od Chin poprzez wyspy Oceanii po Nową Zelandię.

Cechy gatunku 

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, aczkolwiek samice są nieco większe od samców. W upierzeniu godowym wierzch ciała rdzawobrązowy z ciemnymi cętkami, natomiast przednia część głowy, szyi oraz pierś i brzuch czysto rdzawobrązowe. Kuper biały. Ogon biały z poprzecznymi, czarnymi prążkami. Dziób żółty z ciemnym końcem, nieco wygięty ku górze. W szacie spoczynkowej wierzch ciała brązowoszary z ciemnymi plamkami, spód również szarawy. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, jednak w ich ubarwieniu występuje wyraźna domieszka koloru rdzawego.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 36-41 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 66-80 cm
masa ciała ok. 190-600 g

Biotop 

Tundra i lasotundra.

Gniazdo 

W suchym miejscu na ziemi.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju-czerwcu 4 jaja.

Wysiadywanie 

Jaja wysiadywane są przez okres 21 dni przez obydwoje rodziców (samca za dnia i samicę nocą).

Pożywienie 

Bezkręgowce.

Ochrona 

Gatunek chroniony.

Zdolność do długiego lotu

Szlamnik stał się przedmiotem naukowych badań dotyczących ptasich wędrówek. Wszczepienie obserwowanym okazom satelitarnych nadajników pozwoliło precyzyjnie prześledzić trasy przelotów, ich dystanse i długości. Osiągi tych stosunkowo niewielkich ptaków zaskoczyły naukowców. 24 marca 2007 r. samica oznaczona kryptonimem E7 w ciągu 7 dni i 9 godzin pokonała trasę 10 300 km. z Nowej Zelandii do Morza Żółtego. Ta sama samica 2 maja 2007 r. wyruszyła na Alaskę pokonując ok. 6 500 km. W końcu 30 sierpnia wyruszyła w lot powrotny ze znajdującej się na Alasce delty Yukon-Kuskokwim i po 8 dniach i pięciu godzinach nieprzerwanego lotu dotarła na Nową Zelandię pokonawszy dystans 11 680 km ^[3]. Jest to obecnie rekord długości ptasiego lotu.

Osiagnięcie tak fenomenalnego rezultatu ornitolodzy tłumaczą w następujący sposób:

• Przed podróżą szlamnik gromadzi w ciele zapasy tłuszczu, które spala w czasie drogi. Gdy zabraknie mu tłuszczu, spala białko znajdujące się w mięśniach. W ten sposób w czasie lotu traci połowę swojego ciężaru.
• Szlamnik potrafi dostosować swój metabolizm i anatomię. Zmniejszeniu ulega jego żołądek i jelito, a serce zwiększa się o 33%, wzrasta również liczba czerwonych krwinek.
• Ptak ten lata na wysokości rzędu 7 000 m n.p.m., gdzie w niskiej temperaturze jest w stanie oddać ciepło wytworzone w jego ciele.
• Szlamnik nie pije wody w czasie lotu, lecz zużywa wodę wytworzoną w procesie rozkładu tłuszczów i białek.
• Szlamniki latają w stadach, dzięki czemu wymieniają się rolą prowadzącego.
• Szlamniki wykorzystują prądy powietrzne, jak również panujące na Pacyfiku sztormy.