Warzęcha (Platalea leucorodia) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny ibisowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:
- Platalea leucorodia leucorodia – zachodnia i południowa Europa, Azja Środkowa, Bliski Wschód oraz Azja Południowa po Indie i Cejlon na wschodzie. Zimuje w Afryce i południowej Azji. Do Polski nieregularnie zalatuje.
- Platalea leucorodia balsaci – wyspy Naurois i Roux u wybrzeży Mauretanii. Populacja osiadła.
- Platalea leucorodia archeri – wybrzeża Morza Czerwonego i Somalii. Populacja osiadła.
Cechy gatunku
Upierzenie czysto białe, nogi i dziób ciemne. Z bliska widać nieregularne, faliste rysy poprzeczne brązowego koloru. Dziób na końcu łyżkowato rozszerzony i spłaszczony, żółty na końcu. U nasady dzioba i wokół oczu naga żółta skóra, w innych miejscach czarna. W okresie godowym u obu płci żółty czub z tyłu głowy (pióra ozdobne o długość 10–12 cm) i żółty nalot na piersi. Osobniki młodociane mają cały dziób różowy, a końce skrzydeł czarne. To ptak wędrowny, do Afryki podzwrotnikowej odlatuje w sierpniu i wrześniu. Budowa zbliżona do bociana, ale jest od niego mniejsza i ma czarne nogi. W locie wyciąga szyję i głowę, a za ogon nogi. Nie wydaje wtedy głosu. Usłyszeć "huh, huh, huh" można tylko gdy jest w gnieździe, oprócz tego klekoce.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 80–90 cm[3]
- rozpiętość skrzydeł 115-130 cm[3]
- masa ciała ok. 1200–2000 g
- Biotop
- Brzegi wód słodkich i słonych (jeziora, stawy i bagna), o zarośniętych brzegach, lecz również o miejscach płytkich, z mulistym dnem, bez roślinności. Najczęściej w deltach rzek i przybrzeżnych lagunach zarośniętych gęstwinami trzcin, pałki i wikliny.
- Toki
- Na lęgowiska wraca w kwietniu lub maju. W czasie toków ptaki stroszą długie pióra na głowach i zadzierają dzioby tak by uwidocznić barwną plamę na piersiach.
- Gniazdo
- Na drzewie, krzakach i w zaroślach lub w dużych trzcinowiskach, zbudowane z gałązek i trzciny, wyścielone trawą i piórami. Budują go oboje rodzice. Używane jest przez wiele lat i mogą przybierać ogromne rozmiary. Tworzy stałe, duże (liczące kilkaset – kilka tysięcy par) kolonie lęgowe, często wraz z innymi ibisowatymi.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając (pora zależy od lokalizacji geograficznej) 3–5 białych jaj w brunatne plamki, na grubym końcu gęściejsze.
- Wysiadywanie i dorastanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 20–25 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pozostają w gnieździe 6–8 tygodni karmione w tym czasie przez rodziców owadami wodnymi, larwami, robakami, mięczakami, skorupiakami i rzadziej drobnymi rybami i żabami. Młode mają czarne końce skrzydeł, czerwonobrązowy dziób i żółtawe łapy. Nie mają czubka.
- Pożywienie
- Drobne zwierzęta wodne. Poluje brodząc po płyciznach, zanurzając lekko otwarty dziób w wodzie i energicznie, łukowato poruszając głową i szyją na boki.
- Ochrona
- Gatunek chroniony Konwencją o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt.
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Gromada | ptaki |
Podgromada | Neornithes |
Nadrząd | neognatyczne |
Rząd | pelikanowe |
Rodzina | ibisowate |
Rodzaj | Platalea |
Gatunek | warzęcha |
Nazwa systematyczna | |
Platalea leucorodia | |
Linnaeus, 1758 | |
Podgatunki | |
|
|
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
najmniejszej troski
|