Szukaj zwierząt alfabetycznie: a| b| c| d| e| f| g| h| i| j| k| l| m| n| o| p| q| r| s| t| u| v| w| x| y| z|
Charakterystyka Wydrzyk tęposterny

Wydrzyk tęposterny, żółtoszyi (Stercorarius pomarinus) - ptak z rodziny wydrzyków wielkość mewy pospolitej.

Cechy rozpoznawcze 
U starych ptaków w szacie godowej dwie środkowe sterówki 7-10 cm dłuższe od innych sterówek, poza tym szpachlowato rozszerzone, ścięte i skręcone (od tego wzięła się ich nazwa rodzajowa). Upierzony czarnobrązowo z białym brzuchem i szyją oraz żółtymi policzkami. Nazwa "żółtoszyi" nie jest szczęśliwie dobrana, gdyż barwa szyi nie zawsze może służyć jako cecha rozpoznawcza. Czerń na wierzchu głowy sięga aż do nasady dzioba. U samców może czasem brakować typowej brązowej obroży na szyi. W upierzeniu spoczynkowym szyja i wierzch głowy białoplamiste. Młode na grzbiecie mają rude poprzeczne prążki, a sterówki wystają im za linię ogona tylko na 0,5 - 1,5 cm, krótsze są też o dorosłych ptaków w upierzeniu spoczynkowym. Lata prostoliniowo, wolno i równomiernie; płytko uderza skrzydłami.

Znane są 2 odmiany barwne:

  • jasna, gdzie brzuch jest biały, boki ciemno prążkowane tak, że prążki te tworzą dwa pasy przechodzące przez pierś,
  • ciemna, tę można rozpoznać po sterówkach, sposobie lotu, krępej sylwetce i ciemnobrązowym brzuchu. Występuje rzadziej niż forma jasna.
Większy od mewy śmieszki. Jest mniejszy od wydrzyka wielkiego, ale większy i bardziej krępy od podobnego wydrzyka ostrosternego (zwłaszcza osobniki młodociane). Na ogół znacznie rzadszy od wydrzyka ostrosternego. Ma jaśniejsze lotki I rzędu, spokojniejszy lot i mocniejszy dziób.
Występowanie 
To gatunek arktyczny. Gnieździ się na północnych krańcach Europy (od Półwyspu Kanin do Uralu), Azji i Ameryki, również w zachodniej Grenlandii. Na przelotach, głównie w październiku i listopadzie, pojawia się na wybrzeżach Morza Północnego (wyjątkowo nawet Morza Śródziemnego) i Bałtyckiego, a niekiedy i w głębi Polski. Przeloty jesienne nad Bałtykiem od sierpnia do listopada, wiosenne w kwietniu i maju.
Od lipca i sierpnia wzdłuż wybrzeży kieruje się na zimowiska przy wybrzeżach Ameryki Południowej, zachodnich wybrzeżach Afryki, południowo-zachodnich Australii i na Oceanie Indyjskim.
Głos 
W podnieceniu przeraźliwe okrzyki toli, toli, toli poza tym przeciągłe miauczenie ijee i chrapliwe "wicz-ju".

Dane liczbowe

  • Długość: 45-48 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 110-114 cm
  • Skrzydło złożone: 34-37 cm
  • Środkowe sterówki ogona: 19-22,5 cm
  • Zewnętrzne sterówki: 5,5-10,5 cm
  • Waga: 469-556 g
Biotop 
Gniazduje osobno lub w niewielkich koloniach na wybrzeżach północnych mórz, na bagnach nad jeziorami i powolnymi rzekami w tundrze. W czasie przelotów we wrześniu i październiku dość rzadko spotkać go można w głębi lądu. Zimą opuszcza te surowe warunki i kieruje się na południe. Zimuje na otwartym morzu i wzdłuż wybrzeży na całej północnej półkuli.
Wydrzyk w upierzeniu godowym
Gniazdo 
W tundrze płytkie zagłębienia lub jamka w mchu i trawie, bez wysłania. Wydrzyki nie gniazdują gdy brakuje pokarmu, a zwłaszcza lemingów (i ich masowych pojawów). Wynika to z tego, że karmią zazwyczaj swoje dwa młode tymi gatunkami norników.
Dorosły wydrzyk tęposterny
Jaja 
Składa 2-3 brązowozielone jaja w ciemne plamki, podobne do jaj mew, ze względu na klimat Dalekiej Północy w czerwcu lub lipcu.
Okres lęgowy 
Jaja wysiadywane są na zmianę przez oboje rodziców przez 24 - 28 dni. Oboje też zajmują się wychowaniem młodych, aż te nauczą się latać. Pisklęta szybko opuszczają gniazdo, ale rodzice karmią je w jego pobliżu. Puch młodych jest szarobrązowy.
Pożywienie 
Głównie lemingi i inne niewielkie gryzonie północne (od ich liczebności zależy często rozmnożenie populacji wydrzyka), ryby, raki morskie, owady, pierścienice, a w okresie lęgowym wybierają jaja i pisklęta innych ptaków. Zachowanie wydrzyków przypomina działania pasożyta. Atakują ptaki żyjące nad morzami i wyrywają one mewom i rybitwom z gardzieli zdobycz.
Na lemingi poluje z zasiadki, lotu patrolowego lub czasem wygrzebuje je z ziemi.
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada ptaki
Nadrząd neognatyczne
Rząd siewkowe
Rodzina wydrzyki
Rodzaj Stercorarius
Gatunek wydrzyk tęposterny
Nazwa systematyczna
Stercorarius pomarinus
(Temminck, 1815)
Kategoria zagrożenia (CzKGZ)
Status iucn3.1 LC pl.svg
najmniejszej troski
Zobacz też inne Ptaki (aves):
strona główna| zwierzęta| ogrody zoologiczne w Polsce| parki krajobrazowe w Polsce| przepisy| humor| kontakt