Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Zaskrońce występują w całej Europie (z wyjątkiem Szkocji, Irlandii i północnej części Półwyspu Skandynawskiego). Samica jest większa od samca i osiąga średnio długość od 85 do 120 cm (wyjątkowo 2 m), a samiec od 70 do 100 cm. Żywią się żabami, traszkami, rybami lub drobnymi gryzoniami, które połykają bez uprzedniego uśmiercania. Atakują jedynie poruszające się zwierzęta. W niewoli zaskrońce żyją do 15 lat.

Zaatakowany zaskroniec broni się, często udając martwego, wypuszcza przy tym nieprzyjemnie pachnącą ciecz, która dodatkowo ma zniechęcić potencjalnego drapieżnika. Może także wydawać dość głośny syk w celu odstraszenia napastnika.

Zaskroniec zawdzięcza swą polską nazwę charakterystycznym żółtym plamom w okolicy "za skroniami". Plamy te są bardzo wyraźne – pozwalają łatwo rozpoznać ten niejadowity i niegroźny dla człowieka gatunek.

W dawnej Litwie zaskroniec uważany był za zwierzę święte, wierzono bowiem, że domostwo, w pobliżu którego węże te zamieszkają, czeka pomyślność.

Występowanie

Zaskroniec bardzo lubi przebywać na terenach podmokłych, bagnistych, w pobliżu jezior, doskonale pływa i nurkuje. Niektóre okazy można spotkać nad morzem. Pospolity na nizinach i w górach. Ogólny zasięg obejmuje całą Europę, północno-zachodnią Azję i północną Afrykę. W Polsce najpospolitszy z węży, jest objęty ochroną. Niekiedy zaskrońce zapędzają się w okolice domów (ogródków), nie czyniąc nic złego domownikom i są niegroźne, wręcz unikają ludzi.