Adaks (Addax nasomaculatus) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny krętorogich, zaliczany do antylop. Jedyny przedstawiciel rodzaju Addax Rafinesque, 1815 Pierwotnie występował na całej Saharze: od Mauretanii, Maroka i Algierii, aż do Sudanu. Obecnie adaks należy do najrzadszych antylop. Spadek liczebności tych zwierząt to rezultat polowań dla cenionego mięsa i skóry. Z braku ochrony zwierzętom tym grozi całkowite wytępienie.
Informacje ogólne
Wysokość w kłębie:
95 - 110 cm
Długość ciała:
150-175 cm
Długość ogona:
27-35 cm
Długość rogów:
70-85 cm
Waga:
65 - 125 kg
Wygląd
Jest to masywne zwierzę o szeroko rozstawionych, spłaszczonych racicach, ułatwiających chodzenie po piasku. Ciało pokrywa krótka sierść o jasnym umaszczeniu (zimą szarawe, latem białe bądź w kolorze piaskowym) z wyjątkiem pyska, gdzie na ciemnym tle występuje biała plama, przypominająca kształtem literę X. Nogi, biodra, brzuch i uszy również są białe. Długie, śrubowato skręcone i lirowato wygięte ku tyłowi rogi występują u osobników obu płci. Na powierzchni tych rogów występują regularnie rozłożone pierścieniowate zgrubienia.
Biotop
Przebywają wyłącznie w środowisku pustynnym Sahary, wędrując w kierunkach zależnych od nieregularnych deszczy, po których pojawia się roślinność stanowiąca pokarm adaksów. Poruszanie się w takim terenie ułatwiają szeroko rozstawione i spłaszczone racice.
Tryb życia
Adaks żyje w niewielkich stadkach, liczących średnio po 15 do 20 sztuk, pod wodzą starego samca. Jest gatunkiem prowadzącym nocny tryb życia - dnie spędza odpoczywając.
Pokarm
Zwierzęta roślinożerne. Przez wiele miesięcy nie muszą pić, potrzebne ilości wody pobierają razem z pokarmem.
Rozmnażanie
Ciąża samicy trwa bardzo długo, bo aż 310 - 350 dni. Zimą lub wczesną jesienią rodzi się tylko jedno młode.
Dojrzałość płciowa
Dojrzałość płciową adaks osiąga w wieku 2-3 lat.
Zagrożenie
Kategoria CR (krytycznie zagrożone) w klasyfikacji IUCN
Domena | eukarionty |
Królestwo | zwierzęta |
Gromada | ssaki |
Podgromada | ssaki żyworodne |
Szczep | łożyskowce |
Rząd | parzystokopytne |
Rodzina | krętorogie |
Rodzaj | Addax |
Gatunek | adaks |
Nazwa systematyczna | |
Addax nasomaculatus | |
(Blainville, 1816) | |
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) | |
krytycznie zagrożony
|