Kropiatka, kureczka nakrapiana (Porzana porzana) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny chruścieli. Zamieszkuje Europę poza północną Skandynawią, zachodnią Syberię oraz Azję Środkową po Iran, Kazachstan i zachodnie Chiny. Wędrowny, przeloty w marcu–kwietniu i sierpniu–październiku, odbywają się nocą. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, północnej Afryce (gdzie przelatuje szlakiem zachodnim lub południowo-wschodnim), na Bliskim Wschodzie oraz w Indiach i Pakistanie, tylko wyjątkowo w Europie Zachodniej.

W Polsce ptak lęgowy niżu, na wschodzie nieliczny lub średnio liczny, a na zachodzie bardzo nieliczny lub nieliczny.

Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny

Ptak wielkości szpaka. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, choć samica ma jaśniejszą głowę i podgardle w jasne kropki. Wierzch ciała oliwkowobrązowy z małymi czarnymi i białymi plamkami. Boki głowy i szyi oraz pierś szaroniebieskobrązowe. Boki w brązowo-białe pionowe pręgi. Nogi żółtozielonkawe. Dziób pomarańczowy u nasady, zielony w środku, zakończony brunatno. Jest on krótki jak u innych gatunków Porzana. Skrzydła ciemnobrązowe w czarne kropki. Charakterystyczną cechą jest brązowożołte zabarwienie piór podogonowych bez białych poprzecznych pręg. Młode niemal identyczne, lecz o znacznie jaśniejszym, kremowobiaławym, spodzie.

W odróżnieniu od wodnika ma krótki, prosty dziób i beżowe pokrywy podogonowe.

Rozmiary

dł. ciała ok. 22–24 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 37–42 cm

Masa

ok. 55–145 g

Głos i zachowanie

Trudna do obserwacji – prowadzi bardzo skryty tryb życia pod osłoną gęstej roślinności na brzegach stawów, leniwie płynących rzek i na bagnach (podobnie jak wodnik). Widywana jest najczęściej o zmroku, gdy poszukuje pożywienia w mule. Łatwiej ją jednak usłyszeć niż zobaczyć. Pogwizdywania kropiatki słychać najczęściej wiosną lub latem o zmroku i w nocy. Odgłos ten przypomina uderzenie batem: "huit huit". W czasie toków odzywa się ciągle powtarzanym "tryk trek tryk trek", co wskazuje zarazem miejsca lęgowe. Poza tym okresem jest raczej milcząca. Utrudnia to oszacowanie liczebności tego ptaka w danym miejscu, zwłaszcza że kropiatka szybko reaguje na zmiany poziomu wód i opuszcza od razu wyschnięte obszary, zasiedlając nowo powstające zalewiska.

Środowisko

Płytkie, gęsto zarośnięte zbiorniki wodne otoczone podmokłymi łąkami, choć jest luźniej związana z wodą od innych gatunków Porzana.

Pożywienie

Owady i inne małe zwierzęta uzupełnione nasionami i częściami zielonymi roślin.

Rozród

Osobnik niedojrzały

Gniazdo

Wiosną zajmuje niewielki, ale gwałtownie broniony rewir. Gnieździ się na brzegu lub kępie, na wysychających bagnach, w pobliżu wody, ale również na dość suchych terenach blisko pól uprawnych. Gniazdo ukryte w roślinności, głównie wśród suchych liści turzyc i traw. Wyściółkę stanowią jednak delikatniejsze materiały.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w kwietniu i czerwcu 8 do 14 żółtawych lub brunatnawych ciemno nakrapianych jaj.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 18–21 dni przez obydwoje rodziców.

Pisklęta

Często zdarza się, że wylęg nie następuje jednocześnie (opóźnienie może nawet wynieść 4 doby). Wtedy samica wysiaduje pozostałe jaja, a samiec karmi już wyklute młode. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 72 godzinach, jednak jeszcze w nim nocują. Mają już wielobarwne dzioby. Rodzice karmią młode do 3. tygodnia życia, jednak zdolność do lotu pisklęta uzyskują dopiero w 6. lub 7. tygodniu życia. Pokarm dorosła para przynosi młodym w dziobach. To głównie mięczaki, owady i ich larwy, skorupiaki i robaki. Z końcem lata kropiatka wyprowadza drugi lęg.

Ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.