Podgorzałka, kaczka podgorzałka (Aythya nyroca) – gatunek średniego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący wyspowo pas od Europy Środkowej i Wschodniej po zachodnią Mongolię. Izolowane populacje w Libii i Pakistanie. Północne populacje wędrowne. Przeloty w marcu–maju i sierpniu–listopadzie. Zimują w basenie Morza Śródziemnego, subsaharyjskiej Afryce, Bliskim Wschodzie, południowych brzegach Morza Kaspijskiego, subkontynencie indyjskim i w południowo-wschodniej Azji. Sporadycznie zalatuje do Europy Zachodniej i Skandynawii oraz na Wyspy Kanaryjskie i Wyspy Zielonego Przylądka.

Cechy gatunku 

Samiec nieco większy od samicy. W szacie godowej samiec ma głowę, szyję i pierś kasztanowordzawe, na podbródku biała plama, oczy białe. Boki brązowoszare, a grzbiet ciemnobrązowy lub czarniawy. Brzuch i podogonie białe. Samica podobna do samca, lecz brak jej białej plamy na podbródku, a kolor głowy i szyi zlewa się z kolorem boków. Ma też brązowe oczy i bardziej matowe upierzenie. U obu płci białe lusterko, które w locie widoczne jest jako charakterystyczny biały pas. Tęczówka samca biała, a samicy brązowa.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 40–46 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 65 cm
waga ok. 400–700 g

Biotop 

Stojące, gęsto zarośnięte zbiorniki słodkiej wody.

Gniazdo 

Na lądzie, w pobliżu wody, ukryte w gęstej roślinności.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu–maju 6 do 14 jaj w kolorze od brązowego po żółto-zielony.

Samica

Wysiadywanie 

Jaja wysiadywane są przez okres 25 do 28 dni przez samicę. Zagniazdownik, pisklęta usamodzielniają się po 8 tygodniach.

Pożywienie 

Rośliny wodne z niewielką domieszką bezkręgowców. Pokarm zdobywa nurkując.

Ochrona 

Gatunek silnie zagrożony, wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.