Świergotek rdzawogardły, świergotek rdzawogardlisty (Anthus cervinus) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).

Występowanie

Zamieszkuje północną część Europy i Azji. Świergotek rdzawogardły jest ptakiem wędrownym. Jego przyloty można zaobserwować późną wiosną - w kwietniu i maju. We wrześniu i październiku odlatuje z dalekiej północy daleko na południe do wschodniej Afryki i południowej Azji. W okresie migracji pojedyncze osobniki i stadka obserwuje się nad brzegami stawów i rzek oraz na łąkach w środkowej i południowej Europie.

W Polsce regularnie, ale skrajnie nielicznie pojawia się na przelotach. Częściej widywano go na wybrzeżu niż wgłębi lądu pojedynczo lub w małych grupach.

Charakterystyka

Cechy gatunku

Ptak ma w okresie lęgowym specyficzne rdzawe podgardle

Ptak o dość krępym ogonie i krótkim ogonie. Świergotek rdzawogardły ma cienki dziób (u dorosłych jest dwubarwny), białą obrączkę wokół oczu i białe brwi, białe gardło i ciemną smugę na policzku. Wierzch ciała ciemnobrązowy z czarnymi i białawymi plamkami, gęste kreskowania na spodzie ciała, skrzydła prawie czarne z białawymi lotkami. W kierunku wnętrza skrzydła lotki pierwszego rzędu od drugiej do piątej stają się wyraźnie krótsze. Spód ciała żółtawy z ciemnymi smugami. Kuper plamkowany. Ogon czarny z białymi zewnętrznymi sterówkami, różowe nogi. Dymorfizm płciowy widać po cynamonowoczerwonym zabarwieniu w szacie godowej samca. Wiosną i latem gardło wraz z brwiami stają się różowawe. W locie widać u dorosłego ptaka czerwonoceglaste podgardle i piaskowo-pomarańczowe policzki, a u niektórych, zwykle samic, taką barwę ma też czoło i część piersi. W szacie spoczynkowej i u osobników młodych nie widać rdzawego gardła, toteż w tym okresie trudno w terenie odróżnić go od innych świergotków. Młode są szare z gęsto plamkowaną płową piersią i jasnymi liniami na grzbiecie.

Świergotek rdzawogardły jest podobny do świergotka łąkowego jesienią i zimą, ma jednak wyraźniejsze plamkowanie grzbietu i czarne plamkowanie pokryw podogonowych. Wielkością i postawą przypomina też świergotka drzewnego.
Często siada na krzewach, przewodach elektrycznych i płotach.

Głos

Świergotka rdzawogardłego można odróżnić w stadzie wędrujących świergotków łąkowych po jego głosie (wzbijając się do góry wydaje dwusylabowe, ostro zaznaczone, a potem niewyraźne "di-er" lub wysokie, przeszywające, piskliwe "si-er" lub gwałtowne i milknące "psiii", podobne do głosu potrzosa). Piosenka jest głośna, a samiec wykonuje ją w locie.

Wymiary średnie

długość ciała

około 13 cm

Masa ciała

17–28 g

Biotop

Świergotek rdzawogardły w szacie spoczynkowej

To typowy gatunek arktyczny. Zasiedla północne bagna i podmokła, krzewiasta tundra – podmokłe trawiaste obszary, mokre łąki, porośnięte karłowatą brzozą i wierzbą, mokradła porośnięte turzycami. Gnieździ się w kępach krzewów w pobliżu lapońskich domów i zagród. W czasie wędrówek spotyka się świergotki rdzawogardłe na wybrzeżu i terenach otwartych takich jak pola ze świetlistymi zadrzewieniami. W miejscach wypoczynku, ale i na lęgowiskach, towarzyszą mu często świergotki łąkowe.

Okres lęgowy

Ze względu na północne warunki klimatyczne okres lęgowy jest opóźniony.

Gniazdo

Zbudowane ze źdźbeł traw i mchu, wyłożone miękką trawą, a czasem włosiem. Jest ukryte przez samice w trawie i karłowatych krzewach, podobnie jak u innych świergotków.

Jaja

Jeden okres lęgowy w ciągu roku; przypada na czerwiec i lipiec. Składa 4–6 jaj, podobnych do jaj świergotka łąkowego, ale z większymi i ciemniejszymi plamami.

Wysiadywanie

Samica wysiaduje je około 13 dni i po około 13 dniach młode opuszczają gniazdo, choć nie są jeszcze wtedy w pełni zdolne do lotu. W tym momencie samiec pomaga w ich karmieniu. Opiekują się potomstwem zatem oboje rodzice. Przy zakłóceniu spokojnego odchowywania młode mogą przedwcześnie opuścić chroniące je lęgowisko i łatwo wtedy ziębną i chorują. Poza tym są łatwym łupem dla drapieżników.